تحليلي بر الگوي استقرار شركت‌هاي دانش‌بنيان در شهر تهران و ضرورت‌هاي مكان‌گزيني در ارتباط با جهاني‌شدن

Analysis of the Distribution Pattern of Knowledge-based Corporations in Tehran and its Restructuring Necessity in Context of Globalization

جهاني‌شدن اگرچه در كنار مزيت هاي اقتصادي، تكنولوژيك و غيره، كاستي‌هايي نيز در ابعاد مختلف دارد، اما در مجموع روندي ناگزير است. شهرها به عنوان مركز مديريت‌جهاني، هم دستخوش تغييرات زيادي در جريان اين فرآيند مي‌شوند و هم اثرگذاري زيادي بر سرعت و ابعاد جهاني‌شدن دارند. پژوهش پيش‌رو با اهتمام به اثرات فضايي فرآيند جهاني‌شدن و متعاقب آن ضرورت‌هاي كالبدي- فضايي ساختار بندي مجدد شهري در پيوند با آن، در گام نخست به تحليل بنيان‌هاي كالبدي- فضايي جهاني‌شدن و در ادامه با دسته بندي بخش خدماتي دانش بنيان به عنوان كاركردهاي اصلي عصر جهاني، به بررسي و تحليل شاخص‌ها در مورد تهران پرداخته است. در اين راستا پژوهش در دو گام طراحي شده‌است. گام اول وضعيت توزيع خدمات برتر(APS)، شكل استقرار و گام دوم، بررسي شاخص‌هاي مكان‌گزيني و تطبيق وضعيت برخورداري كالبدي – فضايي اين شاخص‌ها نسبت به شهرهاي جهاني انجام شده است. محدوده مورد مطالعه، شهر تهران در درون محدوده شهري و جامعه آماري، در حدود هفت هزار شركت ارايه دهنده خدمات برتر به تفكيك 7 دسته شركتي مي‌باشد. نتايج پژوهش در بخش نخست نشان از استقرار تك هسته‌اي و متمركز اين كاركردها داشته و در بخش دوم بيانگر بيشترين اثرگذاري دسترسي به خدمات مكمل (كاركردهاي اداري و در كاركردهاي خدمات برتر) در پيكربندي كالبدي كاركردهاي اين بخش، بوده است. همچنين به دنبال اين شاخص، شركت‌هاي خدمات برتر عمدتاً در مناطقي استقرار يافته اند كه كيفيت زندگي و هويت اجتماعي مكان در سطح بالايي بوده است. علي رغم اين شكل استقرار، پيكربندي كاركردهاي خدمات برتر در شهر تهران منطبق بر ضرورت‌هاي بازساخت در ارتباط با جهاني‌شدن نيست. تاكيد بر بسترسازي فضاي شهري به عنوان بخشي از ضرورت‌هاي اثرگذاري شهر در فرآيند جهاني شدن به عنوان بيانيه اين پژوهش در پايان مطرح شده است.