عوامل موثر بر شكل‌گيري مطالبات غيرجاري در نظام بانكي كشور: مطالعه موردي

Factors Shaping the Non-performing Loans in Iranian banking system: A Case Study on Post Bank

پژوهش حاضر به‌منظور شناسايي عوامل موثر بر شكل‌گيري مطالبات غيرجاري در نظام بانكي كشور براساس مطالعه موردي يكي از بانك‌هاي كشور با روش تحقيق توصيفي از نوع پيمايشي صورت گرفته‌ است. جامعه آماري، شعب بانك‌ مورد نظر در كل كشور است كه با روش نمونه‌گيري تصادفي ساده انجام شده است همچنين براي جمع‌آوري داده‌ها از ابزار پرسشنامه استفاده شده كه داراي روايي محتوا و پايايي مطلوب با روش ضريب آلفاي كرونباخ به ميزان 80 درصد بوده ‌است. تجزيه و تحليل داده‌ها با نرم‌افزار SPSS و آزمون آماري تحليل عاملي اكتشافي انجام گرفته ‌است. نتايج تحقيق حاكي از آن است كه مهم‌ترين عوامل موثر بر افزايش مطالبات غيرجاري در نظام بانكي كشور عبارت‌اند از: عدم انطباق وثايق و تضمينات با ضوابط و سياست‌هاي اعتباري داخلي بانك، محدوديت‌هاي فني و تخصصي اعتباري، فرايند نامناسب نظارت بر مصرف تسهيلات و وصول مطالبات، سياست‌هاي ناقص تعيين نرخ سود و وجه التزام، الزامات و محدوديت‌هاي قانوني، تحريم‌هاي اقتصادي، فضاي كسب‌وكار و اعتبار‌سنجي كه از عوامل و دلايل زيربنايي مطالبات غيرجاري قلمداد شده‌‌اند. اين هفت عامل توانسته‌اند بيش از 46 درصد واريانس متغير وابسته يا مطالبات غيرجاري در نظام بانكي را تبيين كنند.

This study aims to identify efficient factors shaping the non-performing loans in Iranian banking system. The Post bank is a case study which has been analyzed by using a survey method (random sampling). The statistical population is all post bank’s branches throughout the country including 151 of managers, province deputy managers, branch managers, credit and legal and debt collection specialists, and branch inspectors that have been selected randomly. To collect data, this study has used researcher-made questionnaire which has concept validity, reliability via Cranachʹs alpha coefficient rated 80%. The main method on data analyses in the paper is Exploration Analytical method which carried out through SPSS software. The results indicate that the most significant elements shaping Non-performing loans in Post bank are discrepancy between collaterals and loans, lack of proficiency towards credit assessment, insufficient supervision on using and paying back process of loans, inadequate interest rate and payment penalty policies, legal restrictions, economic sanctions, and inappropriate business environment and credit assessment. These seven factors constitute 46% of dependent variable (banking non-performing loans) variance.