تناسب مجازات با جرم در نظام قضايي اسلام

تناسب مجازات و جرم یكی از اصول مسلم حاكم بر تعیین مجازاتها خصوصاً در حقوق كیفری اسلام است. تناسب جرم و مجازات از چنان اهمیتی برخوردار است كه ممكن است عدم توجه به آن و اعمال مجازات نامناسب در خصوص مرتكبین برخی از جرایم، نه‌تنها موجبات بازدارندگی مجرم از ارتكاب مجدد آن جرم نشود، بلكه باعث بازدارندگی در سایرین نیز نگردد و موجبات گسترش جرایمی از این مقوله را در پی داشته باشد. در شرع مقدس تقسیم مجازاتها به حدود، قصاص، دیات و تعزیرات، بدان جهت صورت گرفته است كه مجازات هریك از انواع جرایم با آن ناهنجاری و آثار سویی كه از آن در جامعه پدیدار شده است، متناسب باشد. دین مبین اسلام در مقام مناسب قرار دادن مجازات با جرم، فقط به تقسیم مجازاتها به حدود، قصاص، دیات و تعزیرات بسنده نكرده، بلكه با لحاظ شرایط زمان و مكان و اوضاع و احوالی كه موجب وقوع بزه گردیده، مجازات را مقرر نموده است. بر اساس همین اصل مسلم تناسب مجازات جرم است كه می‌بینیم در متون روایی در خصوص هر یك از جرایم تعزیری متناسب با مجازات حدی آن نوع جرم كیفر تعیین‌شده است.