ارزيابي آگاهي برنجكاران شهرستان ساري از پيامدهاي مصرف سموم شيميايي و خطرات آن براي سلامت در سال زراعي 1394

Assessing Awareness of Rice Farmers of Sari County about Impacts of Usage of Pesticides and its Health Risk in Cropping Year 2015

زمینه و هدف: آفت‌كش‌های شیمیایی بعنوان یك مؤلفه اصلی برای كشاورزی شناخته می‌شوند و نقشی اساسی در حفظ بهره‌وری كشاورزی ایفا می‌كنند. اما نگرانی از اثرات آفت‌كش‌ها بر سلامت و محیط‌زیست در طی سال‌های اخیر رو به افزایش بوده است. بنابراین این تحقیق با هدف ارزیابی آگاهی كشاورزان از پیامدهای مثبت و منفی مصرف سموم شیمیایی و خطرات آن بر سلامت انجام شد. روش بررسی: مطالعه پیمایشی در دو گروه كشاورزان استفاده كننده مبارزه شیمیایی (تعداد 126) و كشاورزان استفاده كننده مبارزه بیولوژیك (تعداد 98) كه به صورت تصادفی از 20 روستا انتخاب شدند، انجام شد. روستاهای مورد مطالعه به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای در دو دهستان انتخاب شدند. ابزار جمع­آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق­ ساخته بود كه روایی صوری و محتوایی آن براساس نظر متخصصان موضوعی و كارشناسان محلی ارزیابی شد و پایایی آن از طریق محاسبه ضریب Coronbach Alpha برای دو سازه آگاهی از اثرات مثبت سموم (0/75) و آگاهی از اثرات منفی سموم (0/83) تایید شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد كه كشاورزان استفاده كننده از مبارزه بیولوژیك آگاهی مناسبی از پیامدهای مضر مصرف سموم داشتند و مصرف آفت‌كش‌ها در بین این گروه كمتر بود. هر چند دو گروه كشاورزان بر پیامدهای ایجاد شده برای سلامت مانند تهدید برای سلامت انسان و حیوانات و آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی تاكید می‌كردند، اما نگرانی كشاورزان استفاده كننده از مبارزه بیولوژیك در این زمینه‌ها بیشتر بود. بیشتر پاسخگویان بیان كردند كه مصرف سموم مشكلات مهمی مانند احساس خستگی، گرما و عرق كردن، سرفه و سردرد، سرگیجه، التهاب و خارش در پوست و تهوع و استفراغ برای سلامتی آنها ایجاد كرده است. نتیجه‌گیری: علیرغم اینكه كشاورزان از پیامدهای ملموس و عینی مصرف سموم شیمیایی آگاه هستند اما كمتر از وسایل حفاظت شخصی استفاده كرده‌اند. به منظور ارتقای آگاهی كشاورزان از پیامدهای مصرف سموم شیمیایی، لازم است اهتمام بیشتری جهت تقویت برنامه‌های آموزشی و تسهیل دسترسی به خدمات ترویجی صورت گیرد.

Background and Objective: Chemical pesticides are considered a vital component of farming and play a substantial role in maintaining high agricultural productivity. Concerns regarding the health and environmental effects of the pesticides have been increased in recent years. Therefore, this research aimed to assess farmers’ awareness about the positive and negative impacts of pesticides and their health risk on human. Materials and Methods: A survey study was carried out between two groups of farmers including chemical pesticide users (n= 126) and biological pesticide users (n = 98). The users were randomly selected from 20 villages. The studied villages were selected from two sub-districts by cluster sampling method. An expert-verified questionnaire that its design and contents were assessed by local professionals was used in this research. The reliability of the questionnaire was confirmed based on the calculated Cronbach Alpha Coefficient for two constructs of awareness: positive (0.75) and negative (0.83) impacts of pesticides. Results: Results indicated that the farmers using biological control were well aware of the harmful impacts of pesticide and hence they used less pesticides than the chemical pesticide users. Although the two groups of the farmers highlighted the health impacts of chemical pesticides such as human and animal health threat, and pollution of surface and underground water, the users of biological control methods had more concerns in this regards. Most of the respondents stated that the pesticides caused serious health problems such as exhaustion, sweating, cough and headache, dizziness, skin inflammation and irritation, nausea and vomiting. Conclusion: Even though the farmers were well aware of the impacts of pesticides use, they have less often used personal protective equipment. In order to promote farmers’ awareness of pesticide impacts, more efforts are needed to strengthen training programs and facilitate access to extension services.