بررسي شواهد رسوب‌شناسي رويداد سونامي در كرانه‌هاي مكران، بلوچستان

Tsunami event Sedimentology evidence in Makran coasts, Balouchestan

مطالعه‌ي سونامي به عنوان يكي از مهم‌ترين و جدي‌ترين اشكال مخاطرات ساحلي، مورد توجه بسياري از مهندسان، برنامه‌ريزان و سياستمداران است. آثار رسوبي رويداد سونامي به دو زيرمجموعه‌ي نهشته‌هاي رسوبي و اشكال زمين‌ريختي تقسيم بندي مي‌شود. اين مقاله در راستاي فرايندهاي رسوب‌گذاري همراه با برخورد سونامي در سواحل شمالي درياي عمان (مكران) مي‌باشد. آثار برخورد سونامي از لحاظ ايجاد سيل بسيار متنوع است. اين مقاله در ابتدا يك مدل مفهومي از فرآيندهاي رسوب‌گذاري سونامي در ساحل برمبناي مطالعات موردي و ويژگي‌هاي بارز نهشته‌هاي سونامي را به شكلي خلاصه ارائه داده و حضور يا عدم حضور اين ويژگي‌ها را در نهشته‌هاي توفاني بررسي كرده است.‌ گمانه‌هايي در برخي از مدخل‌هاي ورودي آب در سواحل شمالي درياي عمان از چابهار تا بريس حفر شده و در آن‌ها توالي رسوب‌شناسي بررسي شده است. از جمله آزمايش‌هاي انجام شده مي‌توان، به دانه‌بندي به روش الك خشك و تر، هيدرومتري، كلسي متري و XRD (جهت شناسايي كاني‌ها) اشاره كرد. در برخي از چاله‌ها توالي هاي ريز شونده به سمت بالا، ساخت‌هاي رسوبيRip Rap، تجمع خرده قطعات صدف و تغيير ناگهاني رسوب مشاهده شده است. با توجه به ساختارهاي رسوبي، تغييرات جورشدگي، كج شدگي، درصد ذرات آواري و ميزان كربنات كلسيم، رسوبات احتمالي مربوط به سونامي شناسايي شد. هدف از اين تحقيق بررسي و توانايي رسوب شناسي در شناسايي شواهد سونامي در سواحل مكران نيز بوده است.

Tsunami study as one of the most serious forms of coastal hazards, is favored by many engineers, planners and politicians. Depositional effects of the tsunami subdivided to sedimentary and geomorphic landforms. This article is about the sedimentation processes associated with tsunami inundation in the northern coast of Oman Sea (Makran). Tsunami inundation features of flooding are very diverse. At first, this paper presents a conceptual model of coastal tsunami sedimentation processes deduced from the case studies and outlines diagnostic features of tsunami deposits and then reviews the presence or absence of these features in a storm deposits. Random pits drilled in some of the water entries on the northern coast of Oman from Chabahar to Beris and the sedimentological sequence is investigated in them. Experiments such as granuluometry by wet and dry sieve, hydrometry, calcimetry, and Xray Diffraction (to recognizing minerals) done. Some pits shows finning upward sequences, Rip Rap structure, shell fracture accumulation, and sudden change in sediment. According to the observed sedimentary structures, sorting, tilt, percentage of calcium carbonate and terrigenous debris, possible deposit of tsunami are detected. The aim of this study has also been to evaluate the ability of sedimentology in detecting evidence of tsunami sediment off the coast of Makran.