بررسي تطبيقي فخر ادبي در اشعار متنبي و نالي

A Comparative Study of the Literary Pride in Poems by Mutanabbi and Nali

ادبيات تطبيقي از شاخه‌هاي نوظهور پژوهش‌هاي ادبي است كه همگوني‌ها و ناهمگوني‌هاي افكار اهل قلم و صاحبنظران ملل مختلف در آن نقد و بررسي مي‌شود. فخر يا خودستايي از جمله مواردي است كه در ادبيات تطبيقي قابل بررسي است و در ادبيات كردي و عربي به لحاظ پيوندهاي مشترك تاريخي و فرهنگي جايگاه ويژه‌اي دارد. از آنجا كه مطالعه تطبيقي ادبيات به‌عنوان ديدگاهي ادبي و نقدي، مرزهاي زباني و فرهنگي ملت‌هارا درنورديده و موجب بررسي پيوندها و تاثير و تاثر زبان‌ها و ادبيات ملل مختلف شده است، در اين پژوهش مي‌كوشيم با روش تحليلي ـ توصيفي و با راهبرد نظريه امريكايي ادبيات تطبيقي، فخر ادبي و مظاهر و انواع آن را در ديوان دو شاعر فاخر كرد و عرب، نالي و متنبّي مقايسه كنيم. نتيجه تحقيق نشان مي‌دهد كه فخر به توانايي‌هاي ادبي و شعري، از برجسته‌ترين نمونه‌هاي فخر آن دو است. البته زبان متنبّي در مقام فخر به شعرخود، گاه نيشدار و تحقيرآميز است و از ذكر نام شاعران با نام خود ابا دارد اما زبان نالي در اين مقام، عفيف‌تر است و گاه خود را هم‌سطح برخي شاعران بزرگ ايراني مي‌شمارد.

Comparative literature is considered an emerging branch of literary studies in which the similarities and dissimilarities in the thought patterns of writers and opinion makers from various nations are put to critical analysis. Apt to comparative literary studies, pride enjoys a special status with regard to common historical and cultural links in the Arabic and Kurdish literature. Since the comparative study of literature as a literary and critical standpoint transcends linguistic and cultural boundaries of nations, giving rise to studies of the links and mutual influences of languages and literature of various nations, the present study tries to examine the concept of literary pride, its manifestations and types in the collected works of two renowned Kurdish and Arab poets, Nali and Mutanabbi, using a descriptive-analytical way and the American theory in comparative literature. Both Nali and Mutanabbi have beautiful poems in this field. This study suggests that boasting about literary and poetic prowess is among the outstanding examples of their pride. Still, when boasting about his poetry, Mutanabbi uses language which tends to become sardonic and pejorative at times as he refuses to mention poets by their name, while Nali uses more modest language, considering he occasionally equal to some great Iranian poets.