تأثير زمان تجويز كلوميفن بر رشد فوليكول و آندومتر، تخمك‌گذاري و بارداري در بيماران سندرم تحريك بيش از حد تخمدان

Effect of the time in administration of clomiphene on follicular growth, endometrium and pregnancy rates in PCOS patients

زمینه و هدف: كلومیفن سیترات در القای تخمك‌گذاری بسیار موفق است، ولی معمولا اختلافی بین میزان تخمك‌گذاری و حاملگی وجود دارد. اگر درمان در پیش از سیكل اخیر شروع شود این اثر منفی ممكن است كاهش یابد. از این‌رو مطالعه حاضر با هدف مقایسه زمان شروع كلومیفن سیترات در فاز لوتئال و روز سوم قاعدگی و اثر آن بر رشد فولیكول تخمدانی، ضخامت آندومتر و میزان تخمك‌گذاری و بارداری انجام گردید. روش بررسی: در این كارآزمایی بالینی 115 زن مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌كیستیك كه به مركز نازایی فاطمه‌الزهرا بابل از فروردین ماه سال 1391 به مدت یك‌سال مراجعه نمودند، به‌طور متوالی در دو گروه قرارگرفتند. در یك گروه كلومیفن سیترات mg 100 روزانه به مدت پنج روز از روز اتمام مدروكسی پروژسترون و در گروه دیگر كلومیفن سیترات از روز سوم پریود پس از دریافت مدروكسی پروژسترون تجویز شد. سپس رشد فولیكول تخمدانی، ضخامت آندومتر و میزان تخمك‌گذاری و بارداری در دو گروه مقایسه شدند. یافته‌ها: نتایج به‌دست آمده نشان داد كه در گروه تجویز زودتر 14 نفر (6/%63) از بیمارانی كه فولیكول غالب تشكیل دادند باردار شدند كه در گروه تجویز دیرتر هشت نفر (4/%36) بوده است كه از لحاظ آماری تفاوت معناداری با هم داشتند (001/0P<). ولی از نظر تعداد فولیكول، ضخامت آندومتر، میزان بارداری تفاوت آماری معناداری دیده نشد. وقوع بارداری در گروه تجویز زودرس كلومیفن 5/25% و در گروه تجویز دیرتر كلومیفن 3/13% بود (882/0P=). نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج این مطالعه شروع درمان با كلومیفن سیترات در فاز لوتئال در صورتی كه منجر به ساختن فولیكول غالب شود میزان وقوع بارداری موفق بیشتر می‌باشد.

Background: Clomiphene citrate is very successful in inducing ovulation; there is usually a discrepancy between ovulation and pregnancy rate. If treatment is started early in the cycle this negative effect is reduced. The aim of this study was to investigate the effect of the time of administration of clomiphene citrate on follicular growth, endometrial thickness and ovulation and pregnancy rates in PCOS (Polycystic ovary syndrome) patients. Methods: This randomized controlled trial study was performed on 115 PCOS (Polycystic ovary syndrome) women in Fateme Zahra Fertility and Infertility Research Health Center in April 2012. Patients randomly divided into two groups. Patients in the early group (No. 55) received 100 milligrams of clomiphene citrate tablet daily starting the next day after finishing medroxyprogesterone acetate tablet for 5 day, whereas the patient in the late group (No. 60) received 100 milligrams of clomiphene citrate tablet daily for 5 day starting on day 3 of the menstrual cycle. Then on follicular growth, endometrial thickness and ovulation and pregnancy rates by SPSS software, version 16 (Armonk, NY, USA) were compared in two groups. Results: 36.4% of patients of early administration of clomiphene and 60% of patients in the later administration of Clomiphene were able to build dominant follicle. This difference was statistically significant (P<0.011). There was no statistically significant difference between the two groups on age, body mass index, duration of infertility. Findings showed that in the early group 14 (63.6%) and in the late groups 8 (36.4%) women who made dominant follicle, were pregnant. There was significant difference between these two groups (P<0.001). But, in the number of follicles, endometrial thickness and pregnancy rate, there were no significant difference. In the early administration of clomiphene, the pregnancy rate was 25.5%. However in the later administration of clomiphene it was 13.3% (P=0.882). Conclusion: According to the results of this study, if the dominant follicle was made, with administration of clomiphene citrate in luteal phase the incidence of successful pregnancy is higher.