تأثير برنامه آموزشي بر مصرف ميان وعده‌هاي سالم در كودكان 5 - 1 ساله

The effect of an educational intervention on the consumption of healthy snacks in children 1-5 years old

زمينه و هدف: مصرف ميان‌وعده‌هاي كم ارزش در چاقي دوره كودكي نقش دارد. ‌هدف‌ از انجام‌ اين مطالعه تعيين تأثير برنامه آموزشي مادران بر مصرف ميان‌وعده‌هاي سالم در كودكان 5-‌1‌ ساله با استفاده از نظريه ‎شناختي ‌اجتماعي بوده است. روش بررسي: اين مطالعه مداخله‌اي نيمه تجربي (IRCT2013062912456N2) در سال 1392 با مشاركت 126 مادر داراي كودك 1 تا 5 ساله تحت پوشش مراكز بهداشتي شهر همدان در دو گروه شاهد و مداخله انجام گرفت. مداخله شامل چهار جلسه آموزشي، كتابچه آموزشي، كليپ آموزشي و 6 پيام نوشتاري بود. سازه‌هاي نظريه شناختي اجتماعي و پرسشنامه بسامد مصرف‌ در قبل از مداخله، ده روز و دو ماه بعد از مداخله بررسي شد.‌ داده‎ها در نرم‌افزار SPSS نسخه 16 و با استفاده از آزمون‌هاي آماري كاي‌دو، تي‌مستقل، داده‌هاي تكراري و آزمون كوواريانس مورد تحليل قرار گرفتند. يافته‌ها: قبل از مداخله، دو گروه از نظر ويژگي‎هاي جمعيت‌شناختي و سازه‌هاي نظريه‌شناختي اجتماعي و بسامد مصرف ميان‌وعده‌هاي كم ارزش همگن بودند (05/0p>). با توجه اين كه نتايج آزمون آناليز واريانس اندازه‌هاي تكراري براي اثر متقابل گروه و زمان معنادار بوده است. لذا مقايسه ميانگين‌هاي دو گروه در هر مرحله با آزمون تي‌مستقل انجام گرفت و تفاوت معنادار بين دو گروه در دو مرحله بعد از مداخله مشاهده شد. نتيجه‌گيري: اين مداخله تأثير مثبتي در مصرف ميان‌وعده‌هاي سالم در كودكان داشت. مي‌توان براي اصلاح الگوي مصرف ميان‌وعده‌ها در كودكان از نظريه شناختي اجتماعي و روش به كار رفته در طراحي اين برنامه بهره گرفت.

Background & Aim: Unhealthy snacks consumption has an important role in childhood obesity. The aim of this study was to evaluate the effect of an educational intervention for mothers on the consumption of healthy snacks in children aged 1-5 years using social cognitive theory. Methods & Materials: This quasi-experimental study was (IRCT2013062912456N2) conducted on 126 mothers who had children 1-5 years old in 2013. The mothers were selected from Hamadan health centers and divided into two groups of intervention and control. The intervention consisted of four sessions, a booklet, a short video, and 6 written messages. The constructs of SCT and food consumption frequency were assessed at baseline, 10 days after the last session and 2-months after the intervention. The data were analyzed by Chi-square test, independent t-test, repeated measures and covariance analysis using SPSS software version 16. Results: At baseline, the two groups were similar in the demographic characteristics, the constructs of SCT, and unhealthy snacks consumption frequency (P>0.05). Considering that the interaction effects of group and time in the repeated measurement analysis of variance were significant, the means of two groups were compared at each stage using independent t test and significant differences between the two groups were observed at two stages after the intervention. Conclusion: This intervention had a positive effect on the consumption of healthy snacks. Therefore, SCT and the implemented procedure could be used to develop interventions to modify snack consumption patterns in children.