ارزيابي عملكرد هيبريدهاي جديد صنوبر در توسعه زراعت چوب در استان چهارمحال و بختياري

Yield evaluation of new interspecific poplar hybrids introduced to Chaharmahal and Bakhtiari province for poplar plantation

با معرفی هیبریدهای جدید صنوبر به‌نام‌های مفید (Populus euphratica Oliv. × P.alba L.)، و   P. × albaeuphraticaبرای تولید تجاری چوب در مناطق مختلف كشور، دامنه اكولوژی تولید آنها باید تعیین شود. برای این منظور سازگاری رقم هیبرید "مفید" و تلاقی معكوس آن به‎همراه دو صنوبر بومی استان، صنوبر نیگرا (Populus nigra) و صنوبر كبوده (Populus alba) به‎عنوان شاهد مورد آزمون قرار گرفت. از این‌رو دورگ P. × albaeuphraticaو دورگ حاصل از تلاقی معكوس آن به‌نام "مفید" به‎همراه پایه‌هایی از گونه‎های بومی p. nigraوp.alba به‎عنوان كلن‌های شاهد، پس از كشت در گلدان در قالب طرح آزمایشی بلوك‌های كامل تصادفی كشت شدند. تعداد 75 پایه از هر كلن در سه تكرار (25 اصله از هر كلن در هر تكرار) و با مجموع 300 اصله نهال در فواصل 2Î2 متر و فواصل راهروهای 5/2 متری، كشت شدند. آماربرداری از صفات كمی و كیفی پایه‌ها در طول سالهای اجرای طرح انجام شد. نتایج نشان داد كه تیمار دورگ P. × albaeuphratica از نظر رویش ارتفاعی، قطر برابر سینه و ارتفاع تنه (به‎ترتیب 24/5 متر، 98/4 سانتی‎متر و 08/2 متر) وضعیت بهتری را نسبت به ‎رقم دورگ مفید و كلن‎های بومی داشت. این دورگ در برابر سرمای منطقه بسیار مقاوم بود، در حالی‌كه رقم هیبرید مفید به‎سرما كاملا حساس بود و دچار آسیب شدید شد. در میان كلن‌های بومی، گونه P. alba نیز شرایط رویشی نسبتاً خوب و نزدیك به دورگ P. × albaeuphratica داشت، در حالی‌كه گونه بومی  P. nigra از نظر كمی و كیفی در وضعیت كاملاً نامطلوبی قرار داشت.

In order to introduce new poplar hybrid clones (“Mofid” and P. × albaeuphratica) for commercial wood production in different parts of Iran, ecological range of productivity of the hybrids have to be determined. Therefore, adaptability of the hybrid clones, "Mofid" and its reciprocal cross hybrid (P. × albaeuphratica), along with Populus alba L. and P. nigra, as local clones, were investigated. The experiment was conducted based on a randomized complete block design with three replications. Three hundred individual cuttings of the clones were planted in 100 square m experimental plots by spacing of 2 × 2 m. Analyses of variance was performed on quantitative and qualitative characters recorded during four years. Results indicated that there were highly significant differences between the clones at 0.01 level of probability. P. × albaeuphratica hybrid showed higher diameter at breast height (4.98 cm), trunk height (2.08 m) and total height (5.24 m) than others two clones. Low level of breast height diameter and total height were observed for P. nigra L. clone as a local poplar clone. Mofidwas sensitive to winter and spring cold conditions (below -30°C), While P. × albaeuphratica showed a high level of cold tolerance to the mentioned temperature.