بررسي تشبيه در روح‌الارواح شهاب‌الدين احمد سمعاني با تاكيد بر عنصر مشبه‌به

Reviews Simile in the Ruh-alarvah of Shahaboddin Ahmad Samaani with emphasis on the vehicle

تشبيه پركاربردترين صورخيال در روح‌الارواح و ابزاري است كه نويسنده براي تبيين و توضيح انديشه‌هاي خود از آن استفاده كرده است. بيشترين تشبيهات روح‌الارواح از نوع معقول به محسوس و نيز از نوع بليغ است كه به‌صورت اضافه تشبيهي به‌كاررفته است. با توجه به اينكه از ميان عناصر تشبيه، مشبه‌به بيشترين نقش را در بيان جهان‌بيني نويسنده دارد، مقاله حاضر با تاكيد بر اين عنصر به بررسي و تحليل تشبيهات روح‌الارواح پرداخته، مشخص كرده است كه سمعاني بهترين شيوه در بيان مفاهيم عرفاني و توضيح حالات روحي عارف و احوال و مقامات او را كاربرد تشبيه معقول به محسوس و استفاده از عناصر طبيعت به‌عنوان مشبه‌به دانسته است. مواد مشبه‌به در روح‌الارواح بسيار متنوع و گسترده است؛ امّا مهم‌ترين موضوعي كه نويسنده در تصويرسازي‌هايش به آن توجه كرده طبيعت است. از مجموع 2640 تشبيه بررسي شده، تعداد 636 به طبيعت و عناصر وابسته به آن مربوط است. پس از آن اسباب و لوازم زندگي، پوشاك و مكان‌هاي مختلف به‌عنوان مشبه‌به، به‌كار گرفته شده‌اند. اصطلاحات رزمي، جانوران، انسان، اعضاي بدن انسان، جواهر و معادن، نور، مشاغل و خوراكي‌ها نيز در رده‌هاي بعدي قرار مي‌گيرند.

Simile is as the most widely used means in Ruh-aharvah that the author has used it to explain his ideas and his thoughts. Most similes of Ruh-aharvah are of kind of reasonable to sensible and also of eloquent which is used for additional simile. Since, vehicle of the elements of simile has most roles in expressing the authorʹs worldview, this paper with an emphasis on this element is paid to analyze the similes in Ruh-alarvah and has determined that Samaani is considered the use of reasonable to sensible simile and using natural elements as vehicle as the best practices in mystical concepts and explaining mystic moods and circumstances and his officials. Material of vehicle in Ruh-alarvah is diversified. But the nature is the most important subject that the author considered in his illustration. Of total of 2640 review similes, number 636 is related to nature and its elements. Then living devices, clothing and different locations have been used as vehicle. Martial of art terms, animals, humans, human organs, jewelry and mining, light, businesses and food are placed in the next category.