طراحي شهري و منطقه اي زمينه گرا در مسير سفر امام رضا (ع) به ايران

The contextual, regional, and urban design of the path of Imam Reza’s journey to Iran

چكيده: رويكرد طراحي‌شهري و منطقه‌اي زمينه‌گرا، مبتني بر توجه و احترام به زمينه‌هاي ارزشمند است. اين امر طي فرايندي منعطف و پويا با جامع‌نگري به ابعاد تاريخي، فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي، كالبدي، طبيعي و ... به تقويت كيفيات محيطي در ابعاد مذكور و پايداري محيط مي‌پردازد. يكي از زمينه‌هاي ارزشمند سرزمين ايران، سفر امام‌رضا(ع)به ايران به‌عنوان بزرگ ترين رويداد مذهبي تاريخ ايران است. مفاهيم و مضامين مربوط به امام رضا(ع) در مسير و سكونتگاه ها مي‌تواند در قالب طراحي‌شهري و منطقه‌اي زمينه‌گرا به كارگيري، تبيين و احيا شود و توجه به اين مفاهيم در مسير حركت امام رضا(ع) اعم از پديده‌هاي كالبدي، كاربري، فرهنگي، اجتماعي، طبيعي مي‌تواند به تعميق ريشه‌هاي ايراني اسلامي به ويژه هويت مكاني رضوي كمك كند. با اين توصيف هدف اين مقاله، بازشناسي محور حركت امام رضا(ع) در ايران به منظور توسعه برنامه‌ريزي و طراحي شهرها و مناطق در اين مسير، بر مدار زمينه ها و ارزش هاي رضوي مي‌باشد. پژوهش حاضر با روش تحقيق تاريخي، تحليلي و پژوهش ميان‌رشته‌اي و با استفاده از شيوه‌هاي مطالعه اسنادي، كتابخانه‌اي و پژوهش هاي موردي انجام مي‌شود. اين مقاله با روش تحقيق كتابخانه‌اي و تكنيك تحليلي سوات در استخراج نقاط قوت و ضعف و فرصت ها و تهديدهايي پيش‌روي اين محور انجام شده است. نتايج اين مطالعه نشان مي‌دهد كه ايجاد محور فرهنگي رضوي به‌صورت يكپارچه نيازمند تقويت و ايجاد زيرساخت هاي موردنياز در ابعاد مختلف خواهد بود. اين نيازها شامل تاسيسات و تجهيزات حمل‌ونقل عمومي، رفاهي، تفريحي و تفرج‌گاهي، بهداشتي و درماني، ايمني و امنيتي، نشانه‌ها و نمادهاي راهنما و خاطره‌انگيز و ... است.

Abstract: Regional and Urban design in context, is based on attention and respect for valuable contexts. This topic with dynamic, flexible and comprehensive process to historic, cultural, social, economic, physical and environmental aspects can be improve environmental qualities and suitability in cities and regions. Imam Reza Journey to Iran one of the most valuable Iranian contexts as a largest cultural events in Iran History. Concepts and contents related to Imam Reza in Path and cities can be explained in contextual urban design. Attention to these contents in Imam Reza journey path such as Architectural, cultural social, natural and land uses phenomenon can be upgrade the Iranian and Islamic origins specially Razavi environmental Identity. Thus the aim of this paper is analyses and recognition of Imam Reza journey path in Iran approaching sustainable and Islamic urban development. This research has done with historic, analytical and Interdisciplinary research methods. The results of this research shows; that creation Razavi cultural path on integrated structure required to upgrade of infrastructure in different aspects. These requirements contains public transportation, welfare, recreational, hygienic, safety, security, guideline signs and symbols. Also integration between sporty, recreational and truism plans with Imam Reza path such as sporty competitions in that path are effective to Razavi approach. Usage of vernacular signs and symbols such as Razavi entrance, aghakhaneh, Negharehkhaneh and Negghareh ceremony and other cultural-architectural monuments can be improvement Razavi cultural escapes. Also Razavi Stations in that path, Islamic architecture and urban design is useful to achieving aims of research. Contextual urban design approach in Imam Reza journey path will be one of the most effective strategies to Iranian and Islamic development in Iran.