بررسي تطبيقي تعاريف فاصله قرآني

Comparative examination on definitions of rhyme in Qur’an

فاصله، پديده‌اي قرآني در پايان آيات است. سخن درباره آن از دوران سيبويه (د 180ق) آغاز گرديد، اما رمّاني (د 384ق) اولين كسي بود كه به تعريف و بررسي آن پرداخت. از آن زمان تا كنون تعاريف زيادي از علماي فريقين درباره فاصله ارائه گرديده است، اما تعريف جامع و مانعي كه به همه ابعاد فاصله پرداخته باشد، يافت نمي‌شود. به دليل اهميّت و ضرورت وجود تعريف دقيق، لازم است ضمن بازخواني و بررسي تطبيقي تعاريف «فاصله قرآني» آنها را در محك ارزيابي قرار داد، تا شرايط براي ارائه تعريفي صحيح‌تر فراهم گردد. در اين راستا پرسشهايي مطرح است كه عبارتند از: فاصله قرآني چيست؟ چرا به اين نام خوانده شده است؟ چرا محققان در تعريف فاصله هم‌داستان نيستند؟ چه نقدهايي بر تعاريف آنان وارد است؟ سهم عالمان دو مذهب بزرگ اسلامي در تعريف فاصله چقدر است؟ در اين مقاله به بازخواني، بررسي، تحليل و نقد تعاريف فاصله پرداخته شده و دلايل تنوع و گوناگوني آنها نيز روشن گرديده است. در نهايت سعي شده است تعريفي دقيق‌تر و جامع‌تر كه كاستيها و نقايص تعاريف گذشته را ندارد، ارائه گردد.

Rhyme (Fasele) is a Qur’anic notion in end of verses. Speaking about it started from Sibviyeh’s era (in d.180 H.A), but Rammani (d.384 H.A) was the first person who examined and defined it. From that time until now many definitions has been presented by Fariqain’s scholars, but couldn’t find a complete and comprehensive definition that exhaust to all aspects of rhyme. Because having an exact definition is an important and necessary point so it is necessary to evaluate a comparative examination on definitions of Qur’anic rhymes to bring about conditions for presenting a correct definition. In this case many questions were raise that are: what is Qur’anic rhyme? Why called with this name? Why scholars in defining rhyme are not accompanying? What are the criticisms of these definitions? What is the share of two great Islamic sects in defining rhyme? In this article exhausts to readouts, examines, analyses and criticizes rhyme’s definitions and clear out the reasons for its diversity and variety. Consequently tries to present more complete and more accurate definition that haven’t previous weakness and shortages.