ارزيابي برخي خصوصيات ريخت شناسي در تعدادي از ژنوتيپ‌هاي انجير (Ficus carica L.)

Evaluation of Morphological Characteristics in some Fig (Ficus carica L.) Genotypes

شناسايي و جمع آوري ذخاير توارثي هر محصول، اولين كار جهت اجراي برنامه بهنژادي و معرفي ارقام سازگار در هر منطقه است. به منظور شناسايي و ثبت ژنوتيپ هاي بومي انجير در استانهاي فارس، مركزي، لرستان و كرمانشاه سيزده ژنوتيپ انجير و برانجير طي سالهاي 1388تا1389مورد بررسي قرار گرفتند. ارزيابي54 صفت ريخت شناسي بر اساس دستورالعمل ملي انجام آزمون هاي تمايز، يكنواختي و پايداري انجير انجام شد. براساس نتايج به دست آمده از تجزيه خوش هاي داده ها و با در نظر گرفتن شباهت 50 درصد، ژنوتيپهاي انجير مورد بررسي به پنج گروه اصلي تقسيم شدند. در اين تقسيم بندي بيشترين شباهت بين ژنوتيپ هاي سبز و رونو و كمترين آن بين ژنوتيپ هاي سبز و سياه درشت از استان فارس وجود داشت. نتايج نشان داد 27 صفت از صفات ارزيابي شده توانايي كافي درجدا كردن ژنوتيپهاي مورد نظر را دارند و براي شناسايي هر ژنوتيپ صفت يا صفات كليدي تعيين شد. موارد كاربردي نتايج اين پژوهش، استفاده از صفات ريخت شناسي در تفكيك ارقام مختلط در باغها و كلكسيونها، معرفي صفات كليدي هر رقم براي تشخيص آسان و سريع، انتخاب والدين براي تلاقي در برنامه هاي بهنژادي و تسهيل شناسايي مولكولي است.

Identification and collection of germplasm of each crop is the first step in breeding programs and introducing adapted cultivars in each region. This study was carried out to characterized and register thirteen fig and caprifig genotypes in Fars, Markazi, Lorestan and Kermanshah provinces during 2009 to 2010. Fifty four morphological characters were evaluated based on National Distinction Tests Guidelines of Uniformity and stability of fig genotypes. Based on the results of the data cluster analysis and considering of the 50% similarities, studied fig genotypes were classified into five groups. In this classification, the highest similarity was between Sabz and Rono and the lowest between Sabz and SiaheDorosht genotypes. The results also showed that 27 evaluated characters had the ability for separating the desirable genotypes, and key characters were determined for identification of each genotype. Practical cases of these results are the use of morphological characters for separation of complex cultivars in orchards and collections, introduction of key characters of each genotypes for easy and quick diagnosis, selection of parents for crosses in breeding programs and molecular identification facilitating.