ارزيابي صفات زراعي و فيزيولوژيكي ژنوتيپ‌هاي لوبيا در شرايط تنش و بدون تنش خشكي در مرحله زايشي

Evaluation of AgroPhysiological Traits of Bean Genotypes Under Drought Stress and NonStress Conditions at Reproductive Stage

به منظور ارزيابي هشت ژنوتيپ لوبيا از نظر تحمل به خشكي، آزمايشي در سال 1393 به صورت كرتهاي خرد شده در قالب بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در ايستگاه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه آزاد اسلامي تبريز انجام شد. تنش خشكي در مرحله پرشدن غلاف به صورت قطع آبياري به مدت دوهفته اعمال شد. نتايج تجزيه واريانس نشان دادكه بين ارقام مورد بررسي از نظر مقاومت روزنهاي، تعداد نيام دربوته، وزن نيام خشك در بوته، تعداد دانه در نيام، وزن خشك بوته، وزن صد دانه، عملكرد دانه تك بوته، عملكرد بيولوژيك تك بوته و شاخص سطح برگ در سطح احتمال 1درصد و از نظر صفت شاخص برداشت در سطح احتمال 5 درصد اختلاف معني داري وجود داشت. بالاترين ضريب همبستگي مثبت و معنيداربا عملكرد مربوط به صفت وزن نيام خشك در بوته بود (89/0 =r ). تجزيه رگرسيوني براي عملكرد، تعداد دانه در نيام، وزن صددانه، شاخص سطح برگ و وزن نيام خشك در بوته به عنوان صفات تاثيرگذار وارد مدل شدند. تجزيه عليت براي عملكرد دانه نشان داد كه تعداد دانه در نيام، وزن نيام خشك در بوته، وزن صد دانه و شاخص سطح برگ به ترتيب بيشترين اثر مستقيم را روي عملكرد دانه داشتند. حداكثر سرعت رشد محصول(CGR) و سرعت رشد نسبي (RGR) در هر دو شرايط تنش و بدون تنش خشكي، مربوط به رقم قرمزگلي بود. متحملترين ژنوتيپ بر اساس شاخص هايGMP ، MP، STI و نيز رقم قرمزگلي ارزيابي شد.

In order to evaluate eight bean genotypes for drought tolerance, an experiment in randomized complete block design with three replications was conducted at the Agricultural Research Station of Islamic Azad University of Tabriz, Iran in 2014. Drought stress was applied by cutting irrigation for two week at pod filling stage. Results of analysis of variance showed significant differences among genotypes in terms of stomata resistance, number of pods per plant,weight of dry pods per plant, number of seeds per pod, plant dry weight, 100 seed weight, seed yield per plant, biological yield per plant and leaf area index at 1% and harvest index at 5% probability levels. Weight of dry pods per plant had the highest correlation with seed yield (r = 0.89). In regression analysis for seed yield, number of seeds per pod, 100 seed weight, leaf area index and weight of dry pods per plant as effective traits were entered into the model. Path analysis for seed yield showed that number of seeds per pod, weight of dry pods per plant,100 seed weight and leaf area index had the maximum influence on the seed yield, respectively. The maximum Crop Growth Rate (CGR) and maximum Relative Growth Rate (RGR) in drought stress and nonstress conditions were recorded in Goli cultivar. According to GMP, MP, STI, and HARM indices, Goli cultivar was evaluated as the most tolerant genotype.