تأثير منشأ ريزنمونه و غلظت‌هاي مختلف تنظيم‌كننده‌هاي رشد بر بهينه‌سازي سوسپانسيون سلولي مرزه بختياري (.Satureja bachtiarica L)

Effect of explant origin and different concentrations of growth regulators on optimization of cell suspension in Satureja bachtiarica L.

مرزه بختیاری (Satureja bachtiarica L.) متعلق به خانواده نعناعیان و غنی از اسانس‌های ضروریست كه برای اهداف مختلف دارویی، خوراكی و بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. كشت درون شیشه‌ای مرزه به‌منظور القاء كالوس و بهینه‌سازی سوسپانسیون سلولی، امكان تولید سریع و استخراج آسان متابولیت‌های ثانویه را فراهم می‌كند. در این تحقیق، القاء كالوس با استفاده از ریزنمونه‌ها و غلظت‌های مختلف تنظیم‌كننده‌های NAA و BAP انجام شد. مناسب‌ترین كالوس‌ها برای القاء كشت‌های سوسپانسیون انتخاب و به محیط‌های كشت مایع تكمیل شده با تركیب‌های مختلف NAA و BAP منتقل شدند. آزمایش به‌صورت فاكتوریل و در قالب طرح كاملاً تصادفی با سه تكرار اجرا شد و میزان بیوماس سلولی (تعداد سلول) در روزهای مختلف مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از مقایسه میانگین منشأ ریزنمونه نشان داد كه ریزنمونه‌ میان‌گره بیشترین تعداد سلول را تولید كرد. همچنین بررسی برهم‌كنش ریزنمونه و محیط كشت مشخص كرد كه حداكثر بیوماس سلولی در روز پنجم و توسط ریزنمونه‌ میان‌گره و محیط كشت محتوی mg.L-1 BAP 5/0+mg.L-1 NAA2 بدست آمد. از سوی دیگر، روند رشد و تكثیر سلولی طی روزهای پس از استقرار كشت‌های سوسپانسیون نیز نشان داد كه این تركیب هورمونی دارای بیشترین مطلوبیت برای تولید حداكثر تعداد سلول در تمام ریزنمونه‌های مورد آزمون می‌باشد.

Satureja bachtiarica L., belonging to the Lamiaceae family, is rich in essential oils, used for various purposes including pharmaceutical, food, and health applications. In vitro culture of Satureja, in order to callus induction and optimization of cell suspension, provides rapid production and easy extraction of secondary metabolites. In the present study, callus induction was conducted by using different explants and concentrations of growth regulators. The most suitable calli were selected to induce suspension cultures and were transferred to liquid media supplemented with different combination of BAP and NAA. The experiment was performed in a factorial completely randomized design by using three replications. The cell biomass (cell number) was examined on different days. The mean comparison results for the explant origin showed that the internode explant produced the highest cell number. In addition, evaluation of interaction of explants with media showed that the maximum cell biomass was obtained by internode explant and the medium containing 2mg.L-1 NAA plus 0.5mg.L-1 BAP in the fifth day. On the other hand, study of growth process and cell proliferation during the days after the establishment of suspension cultures, also revealed that this hormonal composition had the highest utility to generate the maximum number of cells in all explants tested.