تأثير كودهاي مختلف و تلفيق آنها بر برخي خصوصيات كمّي و كيفي گياه دارويي ماريتيغال (Silybum marianum L.)

Effects of different fertilizers and their combination on some quantitative and qualitative characteristics of milk thistle (Silybum marianum L.)

ماریتیغال (Silybum marianum L.) گیاهی است یك‌ساله، از خانواده گل ستاره‌ای‌ها كه خاك‌های سبك و حاصلخیز را ترجیح می‌دهد. مهمترین تركیبی كه از دانه‌های این گیاه استخراج می‌شود سیلی‌مارین نام دارد كه در درمان امراض كبدی، هپاتیت، سیروز كبدی و پیشگیری از سرطان كبد كاربرد دارد. در سیستم‌های كشاورزی متداول هدف استفاده از كودهای مختلف و تلفیق آنها، بدست آوردن بیشترین عملكرد دانه و كیفیت مواد مؤثره است. به‌منظور بررسی تأثیر كودهای مختلف و تلفیق آنها بر برخی خصوصیات كمّی و كیفی ماریتیغال، در سال زراعی 1393-1392 طرح كرت‌های خرد شده در پایه طرح بلوك‌های كامل تصادفی با سه تكرار و در مزرعه تحقیقاتی پژوهشكده كشاورزی دانشگاه زابل اجرا شد. در این تحقیق عامل اصلی شامل ژنوتیپ مجارستان (A1) و توده مشهدی (A2) و عامل فرعی شامل كاربرد كودهای مختلف مانند تیمار شاهد، كود دامی، كود شیمیایی (اوره+ فسفات آمونیوم+ سولفات پتاسیم)، قارچ میكوریزا گلوموس‌موسه‌آ (Glomus mosseae)، تركیب نیتروكسین، بیوسولفور و بیوسوپر فسفات، تركیب كود شیمیایی و كود دامی، تركیب قارچ میكوریزا و كود دامی و كود نانو كلات آهن بود. نتایج نشان داد، بین ژنوتیپ مجارستان و توده مشهد اختلاف معنی‌داری وجود نداشت. در مجموع قارچ میكوریزا گلوموس‌موسه‌آ (Glomus mosseae) بهترین تیمار در بین تیمارهای كودی در گیاه ماریتیغال بود و موجب افزایش رشد و فعالیت بهتر رنگریزه‌های فتوسنتزی گردید، همچنین باعث بهبود عملكرد دانه و افزایش سیلی‌مارین گیاه ماریتیغال شد.

Milk thistle (Silybum marianum L.), belonging to the Asteraceae family, is an annual plant and prefers light and fertile soils. Silymarin is the most important compound extracted from the seeds of this plant and it is used in the treatment of liver diseases, hepatitis, cirrhosis and liver cancer prevention. In usual agricultural systems, the purpose of using fertilizers and their combination is to obtain the highest seed yield and quality of the active substances. In order to investigation of the effect of different fertilizers and their combination on some quantitative and qualitative characteristics of milk thistle, an experiment was arranged in split plot in a randomized complete block design with three replications in the Research Farm of Agricultural Institute, University of Zabol, during 2013-2014. In this study, the main factors were Hungary genotype (A1) and Mashhadi population (A2) and the sub factors were application of different fertilizers such as control treatment, manure, chemical fertilizer (urea + ammonium phosphate + potassium), mycorrhizal fungi (Glomus mossaea), combination of nitroxin, bio-sulfur and bio-superphosphate, combination of chemical fertilizer and manure, combination of mycorrhizal fungi and manure, and nano-iron chelate. The results showed that there was not any significant difference between Hungary genotype and Mashhadi population. Totally, the mycorrhizal fungi (G. mossaea) was the best treatment than other fertilizer treatments in the milk thistle plant and it caused enhancing the growth and better activity of photosynthetic pigments as well as improved seed yield and increased silymarin substance in the milk thistle plant.