بررسي تحليلي مسئله جاودانگي و عدم جاودانگي عذاب مسلمان گناهكار در مذاهب اسلامي

The Analyze and study of immortality and mortality of sinful Muslim's punishment in Islamic schools

بيشتر متكلمان اسلامي بر خلود و جاودانگي كفار در آتش جهنم اجماع دارند؛ اما درباره مسلمان گناهكار اختلاف نظر بسياري وجود دارد. برخي از متكلمان اسلامي به جاودانگي مسلمان گناهكار در آتش جهنم معتقد بوده و برخي اين مطلب را نفي كرده‌اند. از اين ميان، فرقه‌هاي خوارج، معتزله و زيديه، مسلمان گناهكار را در آتش جهنم جاودانه مي‌دانند؛ اما اشاعره، ماتريديه، سلفيه و اماميه قائلند كه مسلمان گناهكار در آتش جهنم جاودانه نيست. اسماعيليه نيز امر را داير مدار ولايت كرده و مسلمان گناهكار ولايت‌مدار را غيرمخلد و گناهكار بدون ولايت را مخلد در آتش جهنم مي‌داند. قائلين به جاودانگي به آياتي استناد كرده‌اند كه مفهوم آن اين است كه نافرمانان از خدا و رسولش، جاودان در آتش هستند. نيز به سه دليل عقليِ منع استحقاق و تفضل بر مرتكب كبيره، منع از اجتماع استحقاق ثواب و عقاب و قبح ذمّ محسن استناد جسته‌اند. در نقد اين ادعا علاوه بر اينكه آيات و دلايل عقلي متعددي وجود دارد، بايد گفت اين آيات شامل فساق نمي‌شود، بلكه مختص كفار است. جاودانگي هم به معناي دوام و ابدي‌بودن نيست. نيز اين آيات معارض با آيات خلود درباره وعد است، ضمن آنكه دليل عقلي معتقدان به جاودانگي هم باطل است؛ چون ادعاي آنان مستلزم احباط است و قول به احباط عمل باطل است؛ در عين حال معارض نص آيات قرآن و مستلزم ترجيح بلامرجح است. علاوه بر اينكه برداشتن عقاب از مسلمان گناهكار، نشانه رحمت و احسان خداوند است.

The most of Islamic theologians admit immortality of unbelievers the fire of Hell, but there is difference of opinion about sinful Muslim. Some of Islamic theologians admit immortality of sinful Muslim the fire of Hell and some denied them. Kharijites, Mu'tazilites and Zaidis admitted that sinful Muslim is immortality of on fire of Hell, but Ash'arites, Maturidites, Salafism and Imamiyya admitted that sinful Muslim is mortality of on fire of Hell, also Ismaelites admitted that sinful Muslim without Vellayat (Imamat) is immortality of on fire of Hell. The believers of immortality referring to Verse that disobedient of God and Apostle of God are immortality on fire of Hell, and also argue to three rational argument: the abstain of deserving and benevolence on the grave sinner, the abstain of aggregation and benevolence of reward and punishment, and the badness of virtuous's blame. The Verses and rational arguments reject that claimant. These verses applies to unbelievers alone, and don't applies lascivious, as immortality isn't eternal and constant. The believers of immortality's rational argument is wrong; because theirs claim requiring to cancellation. The cancellation is abrogated action, as it contrary to verses and requiring to preponderant without a preponderant. The forgiveness of sinful Muslim's punishment is sign of benevolence and beneficence of God.