مديريت موجودي كالا و ويژگي‌هاي هيأت مديره: نقش تعديلي رقابت در صنعت و چرخۀ عمر شركت

Inventory Management and Board Characteristics: Moderating Role of Industry Level Competition and Firm Life Cycle

موجودي كالا از مهم‌ترين و پيچيده‌ترين شركت‌ها براي مديريت در سطح شركت و در سطح اقتصاد كلان است. تفكيك مالكيت از مديريت در شركت‌هاي جديد منجر به استدلال‌هاي متعددي دربارۀ ارتباط بين مالك و مدير شده است. جنسن و مكلينگ (1976)، اين سناريو را به‌عنوان ارتباط نمايندگي بيان كرده و استدلال كردند كه نماينده (براي مثال مدير اجرايي)، منافع شخصي را ترجيح خواهد داد. بنابراين، سازوكارهاي نظارتي داخلي و خارجي براي كاهش تضاد منافع، ضروري هستند. هدف اين مطالعه بررسي ارتباط بين ويژگي‌هاي هيأت مديره، رقابت در صنعت، چرخۀ عمر شركت و مديريت موجودي كالاست. نمونۀ مورد استفاده دربرگيرندۀ 155 شركت پذيرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران طي سال‌هاي 1385 تا 1392 است. براي پردازش و آزمون فرضيه‌ها از الگوي اثرات ثابت و روش حداقل مربعات تعميم‌يافتۀ برآوردي استفاده شده است. نتايج نشان داد كه اندازۀ هيأت مديره، استقلال هيأت مديره و رقابت در صنعت ارتباطي مستقيم و معنادار با مديريت موجودي كالا دارند. علاوه بر اين مشخص شد كه مديريت موجودي كالا طي چرخۀ عمر شركت، متفاوت است. با استفاده از معيار چرخۀ عمر ديكينسان مشخص گرديد كه در مراحل رشد و بلوغ، مديريت موجودي كالا بهينه‌تر بوده و در مراحل معرفي، عدم‌ثبات و افول غيربهينه‌تر است. ضمناً نتايج بررسي‌ها نشان داد كه رابطۀ مستقيم بين استقلال هيأت مديره و مديريت موجودي كالا در شركت‌هايي كه در مرحلۀ افول هستند، قوي‌تر است.

Inventory represents one of the most important and complex assets to be managed at firm level as well as at macro economy level. Separation of ownership and management in new firms has led to different arguments regarding the relationship between the owner and the agent. Jensen and Meckling (1976) articulated this scenario as an agency relationship and argued that the agent (i.e., executive managers) will be a selfinterest optimizer. Therefore, internal and external monitoring mechanisms are required to be executed to diminish disagreement in interests. The purpose of this study is investigating the relationship between board characteristics, industry level competition, firm life cycle and inventory management. The sample of this study, includes 155 companies listed in the Tehran Stock Exchange during the period 13851392. For processing and testing hypotheses, Fixed Effects Model and Estimated Generalized Least Squares (EGLS) methodology are used. Results show that board size, board independence and industry level competition have positive and significant impact on the inventory management. Also we find that the inventory management varies over the life cycle of the firm. Using Dickinson’s life cycle measure we find that the inventory management is more optimal in the growth and mature stages and more nonoptimal in the introduction, shakeout and decline stages. Also study results show that positive relationship between board independence and inventory management is stronger for firms in the introduction stages.