تحليل ساختار روايي داستان حضرت سليمان(ع) و ملكه سبا بر پايه الگوي روايي گريماس

An Analysis of the Narrative Structure of the Story of Prophet Sulaiman (AS) and Queen of Saba Based on Greimas's Narrative Model

در الگوي روايي گريماس، به دنبال شناخت مراحل توليد تا دريافت معنا، ژرف ساخت روايت در قالب الگوي كنش و زنجيره‌ها و گزاره‌هاي متنوع مورد تجزيه و تحليل قرار مي‌گيرد. از آن‌جا كه بررسي و شناخت سازوكارهاي توليد معنا در روايت داستان‌هاي قرآني امري ضروري به نظر مي‌رسد؛ بر همين اساس، در اين جستار با روش توصيفيتحليلي به بررسي نظام روايي داستان حضرت سليمان بر پايه‌ي الگوي روايي گريماس پرداخته‌ايم. در پي پاسخ‌گويي به اين سؤال كه آيا الگوي گريماس در تحليل داستان قابليت انطباق با داستان حضرت سليمان(ع) و ملكه‌ي سبأ را دارد؟ آيا الگوي كنش‌ و زنجيره‌ها و گزاره‌هاي روايي گريماس در تحليل نمونه‌اي از قصص قرآني كارايي دارد؟ اين فرضيه مطرح است كه نظريه گريماس در بررسي قصص قرآني كارآمد بوده و الگوي كنش و زنجيره‌ها و گزاره‌هاي روايي نظريه گريماس با داستان‌ مذكور منطبق مي‌باشد. در اين پژوهش در صدد آن نيستيم كه ارزش قصص قرآني را به سبب مطابقت با الگوي گريماس بدانيم بلكه در پي توصيف اين نظام در سطح و عمق داستان حاضر هستيم تا از اين رهگذر يكي ديگر از ابعاد ارزشمند قصص قرآني تبيين و اثبات شود. هدف اين پژوهش بررسي ميزان انطباق مطالعات روايي گريماس با داستان مذكور و تحليل ساختار  روايي داستان بر پايه اين نظريه است. نتايج تحقيق بيان‌گر اين است كه نظام گفتماني روايي گريماس با داستان قرآني مذكور هم‌گرايي داشته و منطبق است.

Greimas's narrative model tries to identify the stages of production and reception of meaning, and in so doing the narrative deep structure is analyzed in the form of action and chains, and various propositions. Since investigating and identifying the mechanisms of meaning production in the narration of Qur'anic stories seems necessary, in the present descriptiveanalytical study, we analyzed the narrative structure of the story of Prophet Sulaiman based on Greimas's narrative model. In an attempt to answer these questions that whether Greimas's model conforms to the story of Sulaiman (AS) and the Queen of Saba or not, and if Greimas's model of action and chains and narrative propositions is efficient in analyzing a case from the Qur'anic stories, the hypothesis was that Greimas's theory is efficient in analyzing Qur'anic stories and his model of action and chains, and narrative propositions conform with the aforementioned story. This study did not aim at evaluating Qur'anic stories' values with respect to their conformity with Greimas's model but sought to describe this system in this story's surface and deep structures so that another valuable dimension of Qur'anic stories might be explicated and proved. The results showed that Greimas's narrative discourse system conforms to the aforementioned Qur'anic story.