مطالعه تطبيقي زمان و مكان ارزيابي خسارت در مسؤوليت خارج از قرارداد در حقوق ايران و مصر

Comparative Study of Time and place of damage assessment in The responsibility out of contract in Iran and Egypt Law

گاهي تعيين ميزان خسارت و زمان و مكان ارزيابي آن در مسؤوليت‌هاي خارج از قراداد بسيار دشوار است. ممكن است زيانديده، به محض ورود ضرر، ادعاي ضرر نكند يا قادر به ادعاي ضرر نباشد و بنابراين از زمان ورود ضرر تا زمان تقديم دادخواست و دريافت خسارت فاصله ايجاد شود. در اين فاصله گاه ارزش پول و گاه هزينه جبران خسارت كم و زياد مي‌‌گردد. گاه نيز مكان ورود ضرر با مكان دادخواست و پرداخت متفاوت است يا مال جابه‌جا مي‌‌شود و در مكان‌‌هاي مختلف قيمت‌هاي متفاوتي دارد. لذا تعيين ملاك زمان و مكان در ارزيابي خسارت ضروري است. شيوه تحقيق حاضر كتابخانه‌اي بوده، نوع آن توصيفي، تحليلي و تطبيقي است. در اين مقاله ابتدا به جبران خسارت و شيوه‌‌هاي آن اشاره شده، سپس با توجه به روش قضايي تعيين خسارت، زمان و مكان تخمين خسارت در ضمان قهري و مسؤوليت خارج از قرارداد به طور تطبيقي در حقوق ايران و مصر مورد بررسي قرار گرفته است. در پايان نتيجه گرفته شده در قانون ايران بين اموال مثلي و قيمي تفاوت وجود دارد: زمان ارزيابي اموال مثلي در صورت تعذّر يا از دست دادن ماليت، قيمت روز اجراي حكم و حين‌الادا و آخرين قيمت است و در اموال قيمي روز اجراي حكم قطعي است. مكان تخمين نيز براساس ملاك زمان، مكان پرداخت و اجراي حكم تعيين مي‌‌شود. حقوق مصر بين اموال مثلي و قيمي تفاوتي قائل نشده،ملاك زمان را روز صدور حكم قرار داده است. درباره مكان نيز مطلبي به‌صراحت ذكر نكرده است. ملاك حقوق ايران به جهت اين‌كه هدف مسؤوليت مدني را بهتر تأمين مي‌‌كند مناسب‌تر است.

Sometimes, determining the amount of damage and the time and place of its assessment in outofcontract responsibilities is very difficult. Maybe the person who has incurred a loss does not claim damages or may not be able to do so immediately after the damage. Therefore, there might be a period from the presentation of the petition and compensation payment. Meanwhile, the value of money and the compensation payment might increase or decrease. Sometimes, the place of damage is different from that of petition and compensation payment, or the property is moved, which has different prices in different places; so, it is necessary to determine criteria for assessing the time and place of the damage. The present research is a library study, and the method employed is descriptive, analytical, and comparative. We first mention compensation payment and its practices, then according to the judicial procedure to determine the damage, the time and place of damage assessment in compulsory security and outofcontract responsibilities have been examined comparatively in Iran and Egypt law are compared. Finally, it is concluded that in Iranian law, there is a difference between fungible and curator. In assessing the fungible in case of apology or loss, it is the price on the day of sentence execution and it is the last price. In curator properties, the day of sentence execution is determined. The assessment place is also determined based on the criteria of time, payment place, and sentence execution. Egyptian law does not differentiate between fungible and curator, and rather sets the day of sentence as the time criteria; place is not explicitly referred to either. The legal criteria of Iran are better as they are in line with the goals of civil liability.