بررسي تطبيقي جبران زيان جمعي در نظام حقوقي كامن‌لا و فرانسه و ايران

Comparative Study of Group Loss in The Common Law, France and Iran’s Legal system

خسارت تبعي وارد برتمام اعضاي يك گروه يا جمعيت به اعتبار عضويت يا دارا بودن هويت ، منافع، اهداف ويا هرگونه وجه مشترك ديگري، زيان جمعي يا گروهي ناميده مي شود. در اين نوع زيان هيچ يك از اعضا به طور خاص و مستقيم زيان نمي بيند، لكن همه آنان به تبع صدمه وارد بر گروه و جمعيت به نحو يكسان دچار زيان مي گردند. دراين مقاله مفهوم، اوصاف، قابليت جبران ونحوه مطالبه اين قبيل خسارات مورد بررسي تطبيقي در سه نظام حقوقي س ايران قرار گرفته است. در نظام حقوقي كامن لا بويژه در انگليس و آمريكا عنوان دعاوي گروهي بطور گسترده در قوانين و رويه قضايي پذيرفته شده و امري معمول  است. در حقوق فرانسه با قيود و شرايط و محدوديت هايي اين امر مورد پذيرش قرار گرفته است. در ايران  طرح اين گونه دعاوي معمول نيست ورويه قضايي وجود نداردو بجزقوانين تازه تصويب نشانه هاي جغرافيايي وثبت علائم تجاري، در گذشته قانون صريحي  وجود نداشته است. با وجود اين، براساس اصول حاكم بر جبران  خسارت و از جمله اصل لا ضرر و ماده يك قانون  مسئوليت مدني، جبران ضرر جمعي قابل پذيرش به نظر ميرسدو مطالبه خسارت به نمايندگي از جمع ويا در صورت فقدان شخصيت حقوقي جمعيت، طرح دعوا به وسيله هريك از اعضا امكان پذير است .

Consequential damages entered on all members of a group or population araising from their membership or having identity, interests, goals, or any other common aspect are called “collective or group loss”. In this paper, the concept, characteristics, capabilities and motion compensation claim for such damages at Common Law, France and Iran’s legal system comparatively have been studied. Litigation Group in common law legal system, especially in England and America, is widely accepted. In France, only class actions brought to the court by the representative of legal personality for the indemnity corporate groups has been accepted. In Iran, there is no explicit law in this regard. However, based on general principles of law and the Article 1 of  Law of Civil Liability, mass losses seem to be compensatable, and litigation on behalf of collectors or in the absence of legal personality by every benifitionary is possible.