تراكم جمعيت و توزيع فضايي مراحل نابالغ سوسك چهار نقطه اي حبوبات Callosobruchus maculates (Col.: Bruchidae) روي لوبيا چشم بلبلي در منطقه تهران

Population density and spatial distribution of immature stages of Callosobruchus maculatus (Col.: Bruchidae) on cowpea in Tehran region

تراكم جمعيت، برنامه نمونه برداري و الگوي توزيع فضايي تخم و لارو سوسك چهارنقطه اي حبوبات Callosobruchus maculatus روي لوبيا چشم بلبلي رقم پرستو در منطقه تهران مورد مطالعه قرار گرفت. غلاف لوبيا به عنوان واحد نمونه برداري انتخاب و اندازه مناسب نمونه با حداكثر خطاي 20%، معادل 50 واحد نمونه برداري تعيين شد. براي تعيين الگوي توزيع فضايي تخم و لارو حشره مورد مطالعه از روش رگرسيوني تيلور و آيوايو، شاخص پراكندگي و شاخص ميانگين ازدحام لويد استفاده شد. رابطه بين طول و قطر غلاف با تعداد تخم نيز به روش رگرسيون خطي تعيين شد. بين تعداد تخم و طول غلاف، رابطه معني داري وجود داشت كه از نوع مثبت بود و نشان دهنده اين است كه هر چه طول غلاف بيشتر باشد، تعداد تخم گذاشته شده روي آن نيز بيشتر خواهد بود. بين تعداد تخم و قطر غلاف نيز رابطه معني دار و از نوع مثبت بود ولي بين تعداد لارو و طول غلاف و همچنين بين تعداد لارو و قطر غلاف، رابطه معني داري مشاهده نشد. همچنين الگوي توزيع فضايي مراحل نابالغ آفت با استفاده از روش رگرسيوني تيلور، شاخص پراكندگي و شاخص ميانگين ازدحام لويد، تجمعي به دست آمد. ورود اين آفت از اوايل تابستان شروع شده و نوسان هاي نامنظم در جمعيت آن طي تاريخ هاي مطالعه نمونه برداري مشاهده شد.

Population density, sampling program and spatial distribution pattern of the eggs and larvae of Callosobruchus maculatus on cowpea (var. Parastoo) were determined in Tehran region. Bean pod was selected as a sample unit and the reliable sample size with maximum relative variation of 20% was obtained 50. Taylorʹs power law and Iwaoʹs patchiness regression, Index of dispersion and Lloydʹs mean crowding methods were used for determining the spatial distribution pattern of eggs and larvae of the pest. The relationship between length and diameter of pods with number of laid eggs was determined using linear regression. There was significant positive relationship between number of eggs and the length of pods. The relationship between number of eggs and diameter of pods was also significantly positive. There was no significant relationship between number of larvae and length/diameter of bean pods. Moreover, the spatial distribution pattern of immature stages of pest using Taylorʹs method, index of dispersion and Lloydʹs mean crowding was aggregated. Occurrence of the pest in field was observed early summer and irregular population fluctuation was recorded during growing season.