اثر اندازه ذرات و الياف نامحلول در شوينده خنثي غيرقابل هضم جيره بر عملكرد بره‌هاي پرواري

The effect of particle size and indigestible NDF on growing lamb performance

سابقه و هدف: الياف نامحلول در شوينده خنثي (NDF)، به عنوان عامل پيش‌بيني مقدار مصرف خوراك مطرح شده است. به‌هرحال، تنظيم جيره با سطح ويژه‌اي از NDF بدون توجه به الياف نامحلول در شوينده خنثي غير قابل هضم (iNDF)، اثر قابل توجهي بر مصرف خوراك، قابليت هضم و محتواي انرژي قابل متابوليسم جيره به جا مي‌گذارد. بنابراين توجه به مقدار iNDF جيره در حيوانات پرتوليد بسيار اهميت دارد. از طرف ديگر، اندازه ذرات به طور انتخابي در شكمبه مي‌مانند كه توجيه كننده تفاوت در قابليت هضم جيره‌هاي با مقدار تركيبات شيميايي مشابه است. بنابراين هدف از اين آزمايش، تركيب اثر اندازه ذرات و iNDF جيره و ارتباط آن با عملكرد بره‌هاي پرواري است. مواد و روش‌ها: در اين آزمايش، تعداد 20 رأس بره‌ي نر نژاد لري با ميانگين وزن 82/2± 15/25 كيلوگرم و سن مشابه (نزديك به 8 ماه)، در يك طرح كاملاَ تصادفي در قالب فاكتوريل با 4 تيمار (در 5 تكرار) مورد استفاده قرار گرفته است. تيمارهاي آزمايشي در اين مطالعه شامل جيره‌هايي كه از نظر محتواي NDF يكسان بوده اما حاوي: 1) يونجه با اندازه ذرات متوسط و مقدار iNDF كم، 2) يونجه با اندازه ذرات كوتاه و مقدار iNDF كم، 3) يونجه با اندازه ذرات متوسط و مقدار iNDF زياد و 4) يونجه با اندازه ذرات كوتاه و مقدار iNDF زياد بودند. مقدار iNDF با استفاده از ميش‌هاي فيستولاگذاري شده و انكوباسيون شكمبه‌اي نمونه‌ها به مدت 288 ساعت محاسبه شد و مقدار الياف موثر فيزيكي با استفاده از تكنيك الك‌هاي خشك تعيين شد. دام‌ها به‌صورت تصادفي انتخاب شدند و در جايگاه‌هاي انفرادي مستقر و پس از 14 روز عادت‌دهي به محيط و جيره‌ي آزمايشي به مدت 80 روز با دريافت جيره در حد اشتها، نگهداري شدند. مقدار مصرف خوراك روزانه اندازه‌گيري و وزن‌كشي دام‌ها هر 15 روز انجام شد. مقدار قابليت هضم ظاهري ماده خشك و تركيبات آلي جيره و نيز قابليت هضم حقيقي، عملكرد شكمبه و ضريب تبديل خوراكي محاسبه شد. يافته‌ها: نتايج حاصل از اين بررسي نشان داد كه بخش iNDF جيره بر مصرف ماده خشك، مصرف تركيبات شيميايي جيره و قابليت هضم خوراك اثر معني‌داري داشت اما اثر NDF موثر فيزيكي (peNDF) بر آن‌ها معني‌دار نشد. جيره‌هاي حاوي iNDF بيشتر، مقدار مصرف خوراك بيشتر و قابليت هضم ماده خشك كمتري داشتند، اما قابليت هضم حقيقي بين تيمارها تفاوت معني‌داري نداشت. اثر iNDF و ويژگي‌هاي فيزيكي الياف و اثر متقابل آن‌ها بر فعاليت جويدن و نشخوار و كل فعاليت جويدن بره‌ها (دقيقه به ازاي ماده خشك، دقيقه به ازاي الياف نامحلول در شوينده خنثي، دقيقه به ازاي الياف نامحلول در شوينده خنثي غير قابل هضم، دقيقه به ازاي NDF قابل هضم در كل دستگاه گوارش و دقيقه به ازاي الياف موثر فيزيكي) معني‌دار بود اما اثر آن‌ها بر ويژگي‌هاي شكمبه (pH و غلظت نيتروژن آمونياكي) معني‌دار نبود. همچنين، اثر iNDF و peNDF بر عملكرد رشد بره‌ها معني‌دار نبود اما اثر اندازه ذرات بر ضريب تبديل معني‌دار بود. نتيجه‌گيري: نتايج اين آزمايش نشان داد كه سطوح متفاوت اندازه ذرات و iNDF با وجود اينكه توانست بر برخي پارامترهاي حيواني موثر باشد اما نتوانست بر عملكرد توليدي و رشد دام‌ها اثر بگذارد. نتايج نشان داد كه iNDF نسبت به NDF، شاخص اليافي دقيق‌تري در تنظيم جيره‌هاي نشخواركنندگان است.

Background and objectives: The NDF has been proposed as a reliable predictor of voluntary DMI under certain conditions. However, as formulating a diet to a specific level of NDF without reference to the iNDF could markedly affect the resulting intake, digestibility, and metabolizable energy content of the diet, therefore, adjusting the amount of iNDF in the diet of high production animals is very useful. On the other hand, Feed particles are retained selectively in the rumen that can explain the variable digestibility of rations with similar chemical characteristics. Therefore, the objectives of this experiment were to combination of Particle Size and iNDF of rations for its relation to lamb performance.