واكاوي كاركردهاي رشته فلسفه تعليم و تربيت از منظر دانشجويان تحصيلات تكميلي دانشگاه تهران: تحليل مضمون

Functions of philosophy of education as an academic discipline from Tehran University Students’ viewpoint: a thematic analysis

هدف اصلي پژوهش حاضر بررسي ديدگاه دانشجويان تحصيلات تكميلي رشته فلسفه تعليم و تربيت دانشگاه تهران درباره ي كاركردهاي اين رشته است. روش مورد استفاده در اين مطالعه، نوعي روايت نگاري است. براي دستيابي به روايت دانشجويان، از ابزار مصاحبه نيمه ساختاريافته و فن تحليل مضمون استفاده شد. مشاركت كنندگان از ميان 11 نفر از دانشجويان كارشناسي ارشد و 6 نفر از دانشجويان دكتري فلسفه تعليم و تربيت دانشگاه تهران بودند. يافته‎هاي به دست آمده از تحليل داده ها نشان داد كه كاركردهاي اساسي اين رشته، شامل دو نوع كاركرد اجتماعي (با فراواني 80 گويه) و كاركرد فردي (با فراواني 18 گويه)، مي شود. از اساسي‌ترين كاركردهاي اجتماعي مي‌توان به «سياستگذاري‌هاي كلان نظام رسمي تعليم و تربيت»، «ارايه معيار سنجش، نقادي و تحليل در فضاي تربيتي»، «الهام‌بخشي براي حل مسايل تربيتي» و «استنتاج دلالت‌هاي تربيتي» اشاره كرد. «انديشه‌ورزي و انسجام بخشي فكري»، و «تغيير نگرش افراد و وسعت بخشي به نگاه آنها»، از جمله مهم‌ترين كاركردهاي فردي رشته فلسفه تعليم و تربيت از نظر دانشجويان است. در صدر قرار گرفتن توجه به سياستگذاري‎هاي كلان براي نظام رسمي تربيت، نشان از نوعي سياست‌زدگي در وضعيت موجود رشته دارد. همچنين كليشه‌هاي محدود شغلي اين رشته، نياز به بازنگري در ماموريت‌ها و برنامه درسي اين رشته را باز مي‎نماياند. مقايسه اين كاركردها با اهداف مصوب اين رشته نشان مي‌دهد كه دانشجويان اهداف متنوع‌تري براي اين رشته لحاظ مي‌كنند و برخلاف اهداف مصوب، اين رشته را در جايگاه تصميم‌سازي‌هاي كلان مي‌بينند.

The main objective of this study is to investigate the viewpoints of postgraduate and PhD students of Tehran University about the functions of philosophy of education as an academic discipline. To gather students’ viewpoints, we used semi-structured interviews and to analyze their responses, we applied thematic analysis method. A sample of 11 postgraduate students and 6 PhD students who are studying philosophy of education at Tehran University participated in this study. Findings of this study demonstrate that the basic functions of this discipline can be classified in two categories including social functions (with 80 item) and individual functions (18 items). The most basic social functions are: macro policy making of formal educational system; proposing measures, criticisms and analysis of educational space; aspiration for solving educational problems and “deriving educational implications”. The most important individual functions are: thinking and coherence of thought; changing attitudes and expanding individual promoting vision