اثر دما بر خصوصيات تورمي يك خاك متورم‌شونده در چرخه‌هاي خشك و تر

The effect of temperature on the behavior of an expansive soil during drying and wetting cycles

در اين كار تحقيقاتي خواص مكانيكي يك خاك رسي متورم شونده تحت تاثير شرايط دماي ثابت و متغير در چرخه هاي خشك و تر متوالي مورد بررسي قرار گرفت. نمونه هاي آزمايشگاهي با كيفيت هاي مايع منفذي مختلف آب مقطر ، محلول سديم كلريد و كلسيم كلريد ‌(با غلظت 250 گرم بر ليتر) به روش تراكم استاتيكي تهيه گرديد. آزمايش هاي چرخه هاي خشك و تر روي نمونه هاي ساخته شده در دو دستگاه تحكيم اصلاح شده تحت تاثير سربار  ثابت 10  كيلوپاسكال انجام شد و درطول آزمايش تغيير شكل محوري اندازه گيري گرديد. در يكي از دستگاه ها دما در چرخه هاي خشك و تر متوالي مقدار ثابت 45 درجه سانتي گراد و در دستگاه ديگر دماي چرخه هاي خشك 45 درجه و دماي چرخه هاي تر 25 درجه سانتي گراد اعمال گرديد. نتايج نشان داد در هر يك از حالات براي تمامي نمونه ها پتانسيل تورمي تقريبا پس از طي 5 چرخه به تعادل مي رسد. هم چنين مقايسه مقادير پتانسيل تورمي نشان مي دهد كه كاهش پتانسيل تورمي در حالت تعادل نسبت به چرخه اي كه بيشينه درصد تورم در آن اتفاق افتاده است براي نمونه ساخته شده با مايع منفذي مقطر در حالت دماي ثابت در مقايسه با نمونه هاي ساخته شده با مايع منفذي سديم كلريد و كلسيم كلريد به ترتيب به ميزان  25/4 %  و 85/5 % بيشتر مي باشد هم چنين در حالت دماي متغير اين كاهش به ترتيب 21/7 %  و 9/8 %  بيشتر مي باشد. علاوه بر اين مقايسه نتايج در حالت دماي ثابت و متغير نشان مي دهد كه در حالت دماي ثابت پتانسيل تورمي نمونه‌ ها با مايع منفذي سديم كلريد و كلسيم كلريد در چرخه هاي اوليه بيشتر از حالت دماي متغير است.

In this research the mechanical behavior of an expansive soil (with different pore fluid) was investigated under the constant and variable temperature through experimental tests. The soil samples with different pore fluid (distilled water, NaCl and CaCl2 with concentration of 250 gr/Lit) were prepared by static compaction method. Experimental testes were conducted in two modified odometer under 10 KPa surcharge pressure at constant and variable temperature. The axial deformation of samples were determined during each test. The results showed that equilibrium condition is achieved nearly after 5 cycles. The reduction of swelling potential at equilibrium condition for sample with distilled water as pore fluid is more than samples with NaCl and CaCl2 solutions. In addition comparing the results for samples with NaCl and CaCl2 solution in variable and constant temperature indicated that reduction of swelling potential is not the same.