بررسي كارآيي برنامه غني سازي ارتباط بركاهش فرسودگي زناشويي زوج ها

Investigating the Performance of Relationship Enhancement Program (REP) on Reducing Burnout in Couples

مقدمه: يكي از آشفتگي ها و نابهنجاري هاي روان شناختي كه به مرور زمان عشق و علاقه بين زوجين را كم رنگ تر كرده و گاهي به طور كامل آنرا محو مي كند و موجب مشكلات روحي و رواني ، ادامه روابطي سرد و بي تفاوتي (طلاق عاطفي) و طلاق رسمي آنها را فراهم مي كند، فرسودگي زناشويي است. پژوهش حاضر با هدف بررسي كارآيي برنامه غني سازي ارتباط بركاهش فرسودگي زناشويي زوج ها انجام شد. روش كار: مطالعه حاضر از نوع نيمه تجربي و با استفاده از طرح پيش آزمون پس آزمون و پيگيري با گروه شاهد مي باشد. جامعه آماري اين پژوهش را تمامي زوجين داراي مشكلات زناشويي مراجعه كننده به مركز همياران سلامت روان شهر بجنورد در بهار و تابستان سال 1393 تشكيل مي دادند كه جهت حضور در جلسات اعلام آمادگي نموده بودند. بر اساس نمونه گيري مبتني بر هدف و به شيوه در دسترس، 20زوج كه بيشترين نمرات را در فرسودگي زناشويي كسب نموده بودند و بر اساس ملاك هاي ورود و خروج به مطالعه واجد شرايط شركت در جلسات تشخيص داده شده بودند، انتخاب و با جايگزيني تصادفي در دو گروه مداخله و شاهد (هر كدام 10 زوج) گمارش شدند. ابزار سنجش مقياس فرسودگي زناشويي (Pines 1996) بود كه توسط آزمودني ها در مراحل پيش آزمون، پس آزمون و پيگيري ( يك ماهه) تكميل شد. متغير مستقل (برنامه غني سازي ارتباط) در 8 جلسه يك و نيم ساعته به شيوه گروهي و گام به گام و با توالي هر هفته يك جلسه براي گروه مداخله اجرا شد. براي گروه شاهد تا پايان پژوهش مداخله اي ارايه نگرديد. داده هاي پژوهش به شيوه تحليل كواريانس تك متغيره و با بهره گيري از نرم افزار SPSS18 تجزيه و تحليل شدند. يافته ها: نتايج حاصل از تجزيه و تحليل داده ها نشان داد كه برنامه غني سازي ارتباط، فرسودگي زناشويي را در زوجين گروه مداخله در مرحله پس آزمون به طور معناداري كاهش داده و نتايج كماكان در مرحله پيگيري نيز از ثبات لازم برخورداربود. نتيجه گيري: نتايج حاصل از اين مطالعه نشان داد كه برنامه غني سازي ارتباط در كاهش فرسودگي زناشويي موثر است و از اين روش مداخله اي مي توان به عنوان يك شيوه كارآمد در بهبود روابط و حل مشكلات زناشويي افراد در مراكز مشاوره و گروه هاي زوج درماني استفاده كرد.

Introduction: One of distress and psychological anomalies, which decreases or fades the love and affection between couples over time, causes emotional and mental problems, and finally leads to emotional or formal divorces, is couple burnout. This study aimed to evaluate the efficiency of relationship enhancement program on reducing couple burnout. Methods: This study was of the quasiexperimental method with a pretestposttest design with control group and followup. The population of the study consisted of all the married couples with marital problems who were referred to Hamyaran Salamat Ravan institute in Bojnurd city, Iran in spring and summer of 2014, and were ready to participate in the sessions. Based on purposeful and available sampling method, 20 couples who had received the highest scores in couple burnout based on inclusion and exclusion criteria for the study were considered eligible to participate in the sessions; they were assigned to intervention and control groups by random assignment (n = 1 per group). The assessment tool was couple burnout measure (CBM) of Pines (1996), which was completed by subjects in pretest, posttest and followup (one month) stages. The dependent variable (relationship enhancement program) was held in eight sessions of 1.5 hours in groups with stepbystep method, with the sequence of one session per week for the intervention group. The control group received no intervention until the end of the experiment. The research data were analyzed through univariate covariance analysis in SPSS 18. Results: The results of the analysis suggested that, at posttest, the relationship enhancement program significantly reduced couple burnout in the experimental group, and the results were consistent enough up to the follow up stage. Conclusions: The results of this study indicated that the marital relationship enhancement program was effective in reducing couple burnout and this method of intervention can be used as an effective method for improving marital relationships and for solving marital problems of clients in counseling centers and coupletherapy group sessions.