تاتير تنش كم آبي بر رشد ، عملكرد و غلظت آلوئين گياه دارويي صبر زرد (.Aloe vera L) در تاريخ هاي مختلف برداشت

سابقه و هدف: صبر زرد يكي از مهم ترين و اقتصادي ترين گياه دارويي در بسياري از كشورهاي دنيا مي باشد كه در صنايع غذايي، داروسازي و پزشكي مورد استفاده قرار مي گيرد و اين گياه به طور گسترده در مناطق گرم و خشك دنيا كشت مي شود، هدف از اين مطالعه ارزيابي تاثير شدت هاي مختلف تنش كم آبي بر ميزان رشد، عملكرد و غلظت آلوئين گياه دارويي صبر زرد در دوره هاي مختلف رشد مي-باشد. مواد و روش ها: اين مطالعه به صورت كرت هاي خردشده در زمان با چهار تكرار، در گلخانه تحقيقاتي دانشگاه تربيت مدرس اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل تنش كم آبي (۲۰، ۴۰، ۶۰، ۸۰% تخليه ظرفيت زراعي در كل دوره رشد) و زمان هاي مختلف برداشت صبر زرد (90، 180 و 270 روز بعد از اعمال تيمارها) كه تيمارهاي آبياري به عنوان عامل اصلي و زمان هاي برداشت به عنوان عامل فرعي در نظر گرفته شدند. تغييرات رشد، عملكرد و غلظت آلوئين در طول زمان تحت تاثير تيمارهاي مورد مطالعه مورد ارزيابي قرار گرفتند. يافته ها: نتايج نشان داد تنش كم آبي در همه مراحل رشد باعث كاهش رشد و عملكرد گياه صبر زرد شد به طوري كه بيشترين تعداد، عرض و قطر برگ در تيمار 20 درصد تخليه ظرفيت زراعي به دست آمد كه نسبت به تيمار 80 درصد تخليه ظرفيت زراعي كه كمترين مقدار را داشت به ترتيب 19، 22 و 16 درصد افزايش نشان داد. همچنين بيش ترين ارتفاع گياه و طول برگ در تيمار 40 درصد تخليه رطوبت ظرفيت زراعي به دست آمد كه در مقايسه با تيمار 80 درصد تخليه ظرفيت زراعي كه كمترين مقدار را داشت به ترتيب 16 و 21 درصد بيشتر بودند. بيشترين ميزان وزن تر برگ و ژل در تيمار 40 درصد تخليه ظرفيت زراعي 270 روز بعد از اعمال تيمار به دست آمد كه در مقايسه با تيمار 80 درصد تخليه ظرفيت زراعي به ترتيب 44 و 49 درصد بيشتر بودن.د همچنين نتايج نشان داد تنش كم آبي باعث كاهش تعداد پاجوش شد به طوري كه بيشترين تعداد در تيمار 40 درصد تخليه رطوبت ظرفيت زراعي 90 روز بعد از اعمال تيمارها به دست آمد. غلظت آلوئين و درصد مواد جامد نامحلول در گياهان با افزايش شدت تنش كم آبي افزايش يافت. بر اساس نتايج بدست آمده تنش كم آبي باعث افزايش غلظت آلوئين و درصد مواد جامد محلول شد به طوري كه بالاترين ميزان در تيمار 80 درصد تخليه ظرفيت زراعي به ترتيب 90 و 270 روز بعد از اعمال تيمارها به دست آمد. نتيجه گيري: به طوركلي با توجه به نتايج بدست آمده از اين تحقيق تنش كم آبي باعث كاهش رشد و عملكرد و افزايش غلظت آلوئين و مواد جامد محلول در گياه صبرزرد گرديد. به طوري كه مناسب ترين تيمار 40 درصد تخليه ظرفيت زراعي براي رشد و عملكرد، همچنين 80 درصد تخليه ظرفيت زراعي براي غلظت آلوئين و مواد جامد محلول در هر سه تاريخ برداشت تعيين گرديد.