انتخاب سناريوي برتر براي افزايش درآمد ارزي دولت در سيستم انرژي: كاربردي از رويكرد پويايي سيستم

Selecting the Best Scenario to Increase the Government’s Foreign Exchange Income in Energy Sector: An Application of System Dynamics Approach

در اين پژوهش با استفاده از رويكرد پويايي سيستم‌ها به شبيه‌سازي سيستم انرژي كشور شامل بخش‌هاي عرضه و تقاضا پرداخته شده است. بدين‌منظور با استفاده از نظر خبرگان اين حوزه، متغيرهاي كليدي سيستم انرژي كشور شناسايي و روابط علي و رياضي ميان اين متغيرها در قالب دو نمودار علت و معلولي و نمودار جريان در رويكرد پويايي سيستم‌ها ترسيم شده‌اند. سپس اين سيستم در نرم‌افزار VENSIM طي سال‌هاي 1385 تا 1400 شبيه‌سازي شده و با هدف افزايش درآمد دولت، 6 سناريوي مختلف تخصيص منابع عرضه به بخش‌هاي مختلف مصرف با در نظر قرار دادن طرح هدفمندسازي يارانه‌ها مورد بررسي قرار گرفته‌اند. نتايج نتايج نشان داد اجراي طرح هدفمندسازي يارانه‌ها طي 8 سال به جاي 4 سال و كاهش سهم مصرف بخش خانگي تجاري به ميزان 20% و تخصيص مساوي سهم آزاد شده بين بخش‌هاي صنعت و نيروگاه، نتايج بهتري نسبت به ساير سناريوها در بر خواهد داشت.

This paper simulates the energy system of Iran, including supply and demand sectors, using system dynamics methodology. Key variables in this system are identified according to expert’s viewpoints, and their relationship is depicted through “cause and effect” and “stock and flow” diagrams. The formulated system is run from 2006 to 2021 using the VENSIM software, and six different scenarios are evaluated regarding the government’s income, considering lifting of subsidies. Results show that executing “Subsidy Reform Plan of Iran” during 8 years instead of 4 years alongside decreasing 20% of energy allocated to the residential/commercial sectors and allocation of this percent  to the power plants and industry sectors equally, is the best scenario.