طراحي مدل قيمت‎گذاري محصول در خوشه‎هاي صنعتي با استفاده از مفهوم نظريه بازي‎ها (مطالعۀ موردي: خوشۀ ‎سنگ استان تهران)

Product Pricing Model in Industrial Clusters Using Game Theory Approach ((Case Study: Stone Cluster in Tehran))

در دنياي رقابتي امروز حفظ توان رقابتي صنايع، از الزامات باقي ماندن در صحنه رقابتي است. از اين رو بايد راهكارهايي به‎منظور رقابتي‌تر شدن صنايع كوچك انديشيده شود تا بتوانند ضمن حفظ موجوديت خود، در عرصۀ رقابت نيز موفق عمل كنند. از جمله راهكارهاي تقويت قدرت رقابتي صنايع كوچك، تجميع اين صنايع در كنار يكديگر و ايجاد ساختاري با عنوان «خوشۀ صنعتي» است. با توجه به اهميت خوشه‌هاي صنعتي در برنامه‌هاي توسعۀ اقتصادي منطقه، ارائۀ راهكارهايي به‎منظور بهبود عملكرد خوشه‌ها همواره در كانون توجه محققان و متخصصان اين حوزه بوده است. در پژوهش حاضر فرايند قيمت‌گذاري محصولات كه يكي از مهم‎ترين عوامل مؤثر بر سودآوري خوشه‌هاي صنعتي است با استفاده از رويكرد نظريۀ بازي‌ها بررسي شده است. مدل پيشنهادي اين پژوهش با تمركز بر تفاوت ساختاري بين زنجيره‌هاي تأمين و خوشه‌هاي صنعتي معرفي‎ شده است و در آن از مفهوم بازي استكلبرگ و مدل برنامه‎ريزي دوسطحي براي تعيين قيمت محصولات درون خوشه استفاده مي‎شود. به‎منظور آزمون اعتبار ساختاري مدل پيشنهادي نيز اطلاعات مربوط به خوشۀ سنگ استان تهران با استفاده از نرم‎افزار متلب در بازي قيمت‌گذاري طراحي‎شده به اجرا درآمد و نتايج به‎دست‎آمده از بازي سطوح ذي‎نفعان و رهبر استكلبرگ خوشه، تجزيه و تحليل شدند.

In today's competitive world, maintaining competitive power of industries is the requirement of remaining in the competition. In the case of small industries, it also needs to think about strategies of making the industries more competitive in order to survive and have successful activity in competition. In many countries, one of the methods that have gained successful experience in increasing competitive power of SMEs is clustering these firms in a frame of “industrial clusters”. Considering the importance of industrial clusters’ role in regional economic development programs, providing the solutions of improving the performance of the clusters was always a concern for researchers and specialists of this field. In this study, the process of product pricing as one of the most important factors which affects the profitability of industrial clusters is discussed by game theory approach. The proposed model focuses on the structural differences between supply chains and industrial clusters where the concept of Stackelberg game and bilevel programming model is used to determine the price of cluster’s products. In order to test the validity of the proposed model, the stone cluster data of Tehran are collected and using MATLAB software they are implemented in propose pricing game. Then, the results of the Stackelberg game between leader and cluster’s Stakeholders is been analysed.