ارزيابي و مكان يابي بهينه پارك هاي ناحيه اي و منطقه اي شهر شيراز

Evaluation and optimal site selection for local and regional parks in Shiraz city

رشد سريع شهرنشيني در كشورهاي درحال توسعه بازتاب-هاي كالبدي ـ فضايي بسياري را به همراه داشته است كه از جمله آنها مي توان به عدم توزيع بهينه كاربري هاي خدماتي در شهرها به خصوص كلانشهرهاي كشور اشاره نمود. شهر شيراز به عنوان يكي از كلانشهرهاي كشور نيز اين قاعده مستثني نيست، به طوري كه تمركز شديد كاربري ها در چند ناحيه خاص شهر، سبب محروميت ساير نواحي از امكانات و خدمات شهري شده است. يكي از اين نوع كاربري هاي پارك هاي شهري است كه علاوه بر نقش غيرقابل انكار آنها در تلطيف هواي شهر، در افزايش سلامت شهروندان نيز نقش بسزايي بر عهده دارند. بررسي توزيع فضايي پارك هاي ناحيه اي و منطقه اي شهر شيراز حاكي از تمركز شديد اين نوع پارك ها در مركز شهر و نواحي مجاور آن مي باشد كه دسترسي مطلوب يه اينگونه پارك ها را براي شهروندان با مشكل روبرو كرده است و حوزه نفوذ موجود پارك هاي شهري با درصد بسيار بالايي داراي پوشش مشترك مي باشند. لذا در پژوهش حاضر سعي بر آن شده است تا بهترين مكان هاي ايجاد پارك شهري در شهر شيراز شناسايي شود. در نتيجه ابتدا معيارهاي موثر در مكان يابي پارك هاي شهري از نقشه كاربري اراضي وضع موجود شهر شيراز مستخرج و سپس با استفاده از مدل تحليل سلسله مراتبي به وزن دهي به معيارها و زيرمعيارها پرداخته شد و در نهايت با استفاده از تحليل شبكه و تعيين حوزه نفوذ، 14 پارك ناحيه اي و 3 پارك منطقه اي در مكان هاي مناسب پيشنهاد گرديد.

Rapid expansion of cities in developing countries has had a number of spatial-physical consequences including imbalance distribution of service-related land-use in cities, especially metropolitan areas. Shiraz as a metropolitan in Iran is no exception. Intensive concentration of service-related land-use in few areas of the city has led to deprivation of the rest parts of the city to enjoy urban facilities and services. Urban parks distribution is an example of the mentioned situation. Public parks regardless of their function to clean the environment have an important role in citizen’s health conditions. Assessing the spatial distribution of local and regional parks of Shiraz indicates that there is a high concentration of such features in central area of the city and its nearby lots. Accessibility to such parks is not easy for most residents and the influence areas of the parks are intersected in most cases. The present study was aimed to show the optimal site locations for public parks in Shiraz. Therefore, first effective criteria for urban park locations were defined based on current land-use map of the city, and then using Hierarchical Analysis Process method, the criteria and sub-criteria were weighted. Finally, based on network analysis and defining influence area methods, 14 local parks and 3 regional parks were proposed in suitable locations.