بررسي الگوي اپيدميولوژيك سوانح ترافيكي در عابران پياده و تعيين نقش عوامل خطر موثر بر شدت حادثه

Study of epidemiological pattern of pedestrian’s road traffic injuries in 2014 and determination of related risk factors on severity of injury

مقدمه: در سراسر جهان سوانح ترافيكي مربوط به عابران پياده به‌عنوان يك معضل سلامت همگاني در حال افزايش است. اين مطالعه باهدف بررسي وضعيت موجود و ارايه تصويري روشن از الگوي اپيدميولوژيكي سوانح ترافيكي در عابران پياده كل كشور در سال 1393 انجام شد. مواد و روش كار: اين پژوهش يك مطالعه توصيفي بود كه با استفاده از داده‌هاي موجود پليس راهور ناجا انجام شد. با استفاده از آزمون كاي دو به بررسي اختلاف بين متغيرهاي تحت مطالعه و نوع سوانح ترافيكي پرداخته شد. همچنين براي بررسي نقش عوامل موثر بر شدت سوانح ترافيكي از آزمون رگرسيون لجستيك تك متغيره استفاده شد. جمعيت موردبررسي 50518 عابران پياده حادثه‌ديده‌اي بودند كه اطلاعات آن‌ها توسط فرم كام114 پليس راهنمايي و رانندگي در هنگام حضور درصحنه تصادف جمع‌آوري‌شده و تمامي تجزيه تحليل‌ها با استفاده از نرم‌افزار Spss19 انجام شد. يافته ها: وفق داده ها در سال 1393 حدود 50518 عابر پياده دچار سانحه ترافيكي شدند كه 3/61% آن ها در مردان بودند. استان قم با ميزان 81/108، گيلان 49/98، زنجان 21/91، گلستان 09/89 و خراسان رضوي 49/87 به ازاي هر 100 هزار نفر داراي بيشترين و استان چهارمحال بختياري با ميزان 97/3 به ازاي هر 100 هزار نفر نفر جمعيت داراي كمترين ميزان سوانح ترافيكي عابران پياده بودند. بر اساس نتايج آزمون رگرسيون لجستيك تك متغيره؛ سن، جنسيت، امكانات لازم براي ايمني تردد عابران، رفتار پرخطر عابر پياده، محل آناتوميك آسيب، با (05/0 > P) معني‌دار بوده و از عوامل مخاطره‌آميز و موثر بر شدت سوانح ترافيكي شناخته‌ شدند. بيشترين رخداد سوانح ترافيكي در ساعات مختلف شبانه‌روز، به ترتيب فراواني نسبي 9/22 و 7/24 در ساعات 3 تا 6 بعدازظهر و از ساعت 6 تا 9 شب با فراواني نسبي 9/22 و 7/24 مشاهده بود. بحث و نتيجه گيري: آمار سوانح ترافيكي عابران پياده كشور در سال 1393 در مطالعه حاضر و ساير مطالعات انجام‌شده نشان داد كه وضعيت ايمني عابر پياده به‌اندازه‌ي كافي موردتوجه قرار نگرفته و از وضعيت مطلوبي برخوردار نيست. لذا تدوين علمي راهكارهاي پيشگيرانه به كمك يافته‌هاي توصيفي_تحليلي مطالعات اپيدميولوژيك مي‌تواند گامي موثر در جهت كاهش حوادث عابران پياده ايران در برداشته باشد.

Objective (s): Pedestrians are one of the most vulnerable and important road users. This study aimed to identify the current situations and present a clear picture of epidemiological pattern of road traffic injuries among pedestrians in Iran in 2014. Methods: This was a secondary analysis study using the traffic police data. Differences of selected variables and type of road traffic injuries were examined. To test the related risk factors for severity of injuries the univariate regression analysis was performed. The injury information extracted from a special form called COM that provided by traffic police of Iran. Results: There were 50518 accidental injuries among Iranian pedestrian in 2014. Qom province with 108.81, Zanjan with 91.21, Golestan with 89.09, and Khorasan Razavi with 87.49 had the highest rates of pedestrian injuries per 100000 populations versus 3.97 in Char-Mahal O Bakhtiari with the lowest rate. Results showed that age, sex, safety facilities for pedestrian for crossing roads, unsafe behaviors and the anatomical site of injury had a statistical significant association with the severity of injuries. Majority of injuries occurred between 3:00 to 6:00 PM (22.9%) and 6:00 to 9:00 PM (24.7%). Conclusion: The great number of pedestrian injuries in Iran in 2014 in this study and other studies shows that pedestrian safety is poor. Scientific approach using descriptive and analytical epidemiological studies might help to implement preventive measures for reducing pedestrian injuries in Iran.