روانسنجي ابزارهاي سنجش سلامت (1): ترجمه، طراحي ابزار، بررسي روايي محتوا و صوري

Psychometric properties of health related measures. Part 1: Translation, development, and content and face validity

مقدمه: جمع‌آوري داده‌ها به عنوان يكي از مهمترين گام‌هاي پژوهش نيازمند دسترسي به ابزاري روا و پايا است. اغلب محققان براي جمع‌آوري داده‌ها، ابزاري را ترجمه يا طراحي مي‌نمايند. در اين مطالعه كه جستجوي پايگاه داده ها، بهره گيري از متون فارسي و انگليسي انجام شده است شرح مراحل اصل ترجمه و طراحي و نيز بررسي دو ويژگي روانسنجي شامل روايي محتوا و صوري ارايه شده است. مواد و روش كار: در اين مقاله شرح مراحل اصلي ترجمه و طراحي و نيز بررسي دو ويژگي روانسنجي شامل روايي محتوا و صوري با استفاده از جستجوي پايگاه داده ها و بهره گيري از متون فارسي و انگليسي انجام شده است. يافته ها: گام‌هاي اصلي براي ترجمه يك ابزار شامل، ترجمه از زبان اصلي به زبان هدف، بررسي و تلفيق ترجمه‌ها توسط پانل متخصصان، بازگردان از زبان هدف به زبان اصلي، بررسي و تلفيق ترجمه‌ها توسط پانل متخصصان، پيش‌آزمون و مصاحبه شناختي و تهيه نسخه نهايي است. مراحل طراحي ابزار شامل تعريف مفهومي كه قرار است اندازه‌گيري شود؛ و همچنين تعريف حيطه‌هاي اين مفهوم، تعيين و واضح سازي اهداف سنجش، تدوين نقشه مسير براي ساخت ابزار و ساخت ابزار شامل روش اجرا همراه با تنظيم گويه‌‌ها و قوانين نمره‌دهي است روايي محتوا نيز به دو شيوه كيفي و كمي قابل انجام است. براي كمي‎سازي روايي محتوا، روش‌هاي مختلفي از جمله محاسبه نسبت و شاخص روايي محتوا و محاسبه ضريب توافقي كاپاي اصلاح شده وجود دارد. روايي صوري مي‌تواند به روش كيفي انجام شود. همچنين اين نوع روايي با محاسبه نمره تاثير گويه (روش كمي) قابل بررسي است. بحث و نتيجه گيري: طراحي يا ترجمه ابزار اصول و قواعد مخصوص به خود را دارد و براي انجام آن بايد از يك رويكرد منطقي، منظم و ساختارمند استفاده شود كه آشنايي با اين قواعد براي محققاني ضروري است. همچنين آشنايي با روش روانسنجي ابزار يك اصل مهم در انتخاب، ترجمه يا طراحي ابزار است.

Objective (s): Data collection is one of the important stages of research process and requires valid and reliable instruments. The aim of this article was to introduce important steps of translation and construction process of a questionnaire. Furthermore, the present study considers two psychometric properties evaluation including face and content validity. Methods: This is a documentary that accounts for instructions and methods in tanslating and validating a health-related questionnaire. Results: The most known procedure to translate a standard questionnaire from original language into a different language is forward-backward procedure. This includes several steps including forward translation, review and reconciliation of forward translation, back translation, back translation review, pre-testing and cognitive interviewing and providing the provisional version. Main steps for instrument development include definition of concept and its domain, explication of objectives for the measure, development of a blueprint; and construction of the measure, including administration procedures, item set, and scoring rules and procedures. Then content and face validity could be performed to provide the final version. Conclusion: Translation or development of a health-related measure and its psychometric properties should methodologically be robust and follow standard procedures.