واكنش سه رقم گندم به رژيم هاي مختلف رطوبتي در مرحله هاي رويشي و زايشي در شرايط مزرعه

با توجه به محدوديت جدي در منابع آبي كشور، تعيين كمينه ميزان آب مورد نياز محصولات زراعي براي دستيابي به عملكرد اقتصادي شايان پذيرش با بيشينه بازده مصرف آب اهميت بالائي دارد. در اين راستا پژوهشي در مزرعه آموزشي-پژوهشي پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه تهران در كرج در سال زراعي 92-1391 انجام شد. آزمايش به صورت كرت خردشده، بر پايه بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل سه رقم گندم پيشتاز، سيوند و پارسي (رقم هاي توصيه شده براي منطقه مورد بررسي) به عنوان كرت اصلي و 9 رژيم رطوبتي (تركيبي از سه تيمار رويشي و سه تيمار مرحله زايشي) به عنوان كرت فرعي بودند. نتايج نشان داد افزايش فاصله آبياري از 70 به 90 ميلي متر تبخير از تشت كلاس A در مرحله رويشي، كاهش شايان توجهي در عملكرد به دنبال نداشت ولي افزايش فاصله از 70 به 110 ميلي متر در همين مرحله از رشد، باعث 14درصد كاهش عملكرد شد. به هرحال در هر گروه تيماري مرحله رويشي، افزايش فاصله آبياري از 70 به 90 و حتي 110 ميلي متر در مرحله زايشي، كاهش معني داري در عملكرد به دنبال نداشت. بيشترين كارايي مصرف آب از تيمارهاي T79 و T711 به دست آمد. شاخص برداشت با افزايش تنش افزايش نشان داد. كاهش عملكرد در شرايط تنش خشكي با كاهش زيست توده و سطح سبز برگ همراه بود. در بين رقم هاي مورد بررسي، رقم پارسي بيشترين ذخيره سازي و كمترين ميزان انتقال دوباره را نشان داد، درحالي كه بيشترين انتقال دوباره مربوط به رقم پيشتاز بود كه با عملكرد بالاي اين رقم در شرايط تنش همراه بود. با كاهش رژيم رطوبتي خاك ذخيره سازي روند كاهشي درحالي كه انتقال دوباره روندي افزايشي نشان داد.