مطالعه خصوصيات رنگي و ثباتي نخ پشمي اصلاح‌شده با كيتوسان– سيانوريك كلرايد مورد مصرف در فرش دستباف با ماده رنگزاي روناس

Study on Dyeing and Fastness Properties of Chitosan-Cyanuric Chloride Modified Woolen Yarn Used in Hand-Knotted Carpet With Madder Dye

هدف از اين مطالعه، بررسي خصوصيات رنگي و ثباتي نخ پشمي اصلاح‌شده با تركيب كيتوسانسيانوريك كلرايد ChCy با ماده رنگزاي طبيعي روناس كه در خامه فرش دستباف مصرف مي‌شود، است. نخ‌هاي اصلاح شده با ماده رنگزاي طبيعي روناس رنگرزي شد و تأثير عواملي نظير غلظت ChCy، غلظت ماده رنگزا، pH، دما و زمان رنگرزي مورد بررسي قرار گرفت. شرايط بهينه رنگرزي با مقدار 2 درصد تركيب ChCy نسبت به وزن پشم، 100 درصد ماده رنگزاي روناس نسبت به وزن پشم، pH رنگرزي 7، دماي 100 درجه سانتي‌گراد و زمان رنگرزي60 دقيقه به دست آمد. نتايج نشان داد كه اصلاح با ChCy موجب بهبود خواص رنگرزي پشم شد و رمق‌كشي به ميزان 7 درصد و قدرت رنگي K/S به ميزان 2 واحد افزايش يافت. داده‌هاي رنگي و مقادير ثبات‌هاي شستشويي، نوري و مالشي نشان داد كه اصلاح نخ پشمي، تأثير منفي بر ثبات‌هاي رنگي نداشت و فام كالاي رنگرزي شده بدون تغيير باقي ماند. نتايج اين پژوهش نشان داد كه اصلاح پشم با تركيب ChCy منجر به نتايج بهتر رنگرزي، شيدهاي عميق‌تر و صرفه‌جويي در مصرف ماده رنگزا در رنگرزي با ماده رنگزاي روناس مي‌گردد.

The aim of present study was to investigate dyeing and fastness properties of chitosancyanuric chloride hybrid (ChCy) modified woolen yarn with madder natural dye which is used in handknotted carpet pile. Modified yarns were dyed with madder root natural dye and the impacts of some important factors such as ChCy concentration, madder dye concentration, pH, temperature, and time of dyeing were investigated. Optimum dyeing results were obtained using 2%owf of ChCy, 100%owf of madder dye, dyeing pH=7, temperature of 100 ˚C, and time of 60 min. Results revealed that ChCy was effective in the improvement of dyeing properties of woolen yarns, so that the dye exhaustion and color strength values increased by 7% and 2 ratings, respectively. Fastness data against wash, light, and rub as well as colorimetric data indicated that wool modification did not impair color fastness of dyed substrates. Further, hue remained nearly unchanged compared to dyed pristine wool. Therefore, based on the results obtained, it was concluded that modification of woolen yarns with ChCy resulted in better dyeing performance, deeper shades, and saving crude dye material in madder dyeing of wool.