بررسي عوامل مؤثر بر كانه‌زايي در كانسار مس- طلاي پورفيري دالي، استان مركزي: بر پايه بررسي‎هاي زمين‎شناسي، كاني‎شناسي و زمين‌شيمي

Investigation of effective factors in mineralization at Dalli porphyry CuAu deposit, Markazi province: base on geological, mineralogical and geochemical evidences

كانسار مس طلاي پورفيري دالي در شهرستان دليجان، استان مركزي در بخش مركزي كمان ماگمايي اروميه دختر جاي گرفته است. اين كانسار داراي دو بخش به‌‌نام‌‌هاي جنوبي و شمالي با سنگ ديواره آندزيتي تا آندزي‌‌بازالتي است و گرانيتوييدها (ديوريت، كوارتزديوريت و مونزوديوريت) به درون آنها نفوذ كرده‌‌اند. هدف اين پژوهش، بررسي ويژگي‌‌هاي زمين‎شناسي، كاني‎شناسي و زمين‌شيمي كانسار دالي براي درك پيامد عوامل كانه‌زايي در بخش‌هاي بارور است. در اين راستا، افزون‌‌بر بر بازديدهاي صحرايي و بررسي كاني‎شناسي، از بخش‌هاي غيردگرسان، كانه‌‌زا و كمتر دگرسان‌‌شده نمونه‌برداري شد. سپس براي بررسي‎هاي زمين‌شيميايي، نمونه‌ها به روش LA-ICP-MS بررسي شدند. شواهد كاني‎شناسي و زمين‌‌شناختي نشان‌دهنده اين است كه حضور دگرساني‌هاي آرژيليك و فيليك همراه با فراواني بيشتر هورنبلند، بيوتيت و مگنتيت در بخش جنوبي عوامل مؤثر در افزايش پتانسيل كانه‌زايي بخش جنوبي هستند. به‌گونه‌اي‌كه حضور هورنبلند، مگنتيت و فراواني كمتر پلاژيوكلاز نشان‌دهنده‌ ƒO2 و ƒH2O بالا هنگام تحول ماگما هستند و دگرساني‌‌هاي فيليك و برون‌زاد، به‌‌ترتيب با پيدايش افت دما و انحلال مس، شرايط را براي ته‌نشست مس فراهم كرده‎اند. برپايه مقدارهاي بالاي Eu/Eu*، [Dy/Yb]n و [La/Sm]n و روند عناصر خاكي نادر (REE) با تقعر رو به بالا، اين يافته‌ها براي بخش جنوبي نيز تأييد مي‌شوند.

The Dalli porphyry CuAu deposit is located in Delijan city, Markazi province, Iran. The deposit, structurally, is placed in the central part of the UrumiehDokhtar magmatic arc (UDMA) and consists of two parts, the South Part and the North Part with andesite to andesite basalt wallrock intruded by granitoids (diorite, quartz diorite and monzodiorite). The aim of this study is the investigation of geologic, mineralogic and geochemical characteristics of the Dalli deposit in order to understand the mineralization factors effective in productive parts. For this purposes, in addition to field observations as well as mineralogical investigations, sampling was done from unaltered, mineralized and lessaltered portions for geochemical studies using LAICPMS. Mineralogical and geological evidences indicate that the presence of phyllic, argillic and supergene alterations with more abundance of hornblende, biotite and magnetite in the South Part are effective parameters in increasing the mineralization potential of the Southern Part. As the presence of hornblende, magnetite and lesser abundance of plagioclase indicate high ƒH2O and ƒO2 during magma evolutions and the phyllic and supergene alterations provide conditions for copper precipitation by creating heat loss and copper solution, respectively. This is also supported by high Eu/Eu*, [Dy/Yb]n, [La/Sm]n values and REEs trend with a upward concavity for the South Part.