بررسي مديريت هاي مختلف خاك ورزي بر عملكرد و اجزاء عملكرد ذرت علوفه اي

سابقه و هدف: امروزه تقريبا در هر كشوري برخي فعاليتها در زمينه بي خاك ورزي يا در بخش هاي تحقيقاتي و يا كاربرد در سطح مزارع در شرف انجام است. برخي محققان اظهار كرده اند كه سوزاندن پيوسته بقاياي گياه قبلي موجب كاهش حاصلخيزي خاك و همچنين ميزان مواد آلي خاك در دراز مدت مي شود. با توجه به اهميت راهبردي ذرت و نقش بسيار مهم مديريت روشهاي خاك ورزي و بقاياي گياهي بر ميزان توليد آن، همچنين محدوديت منابع آب قابل دسترس استان، اين پژوهش با هدف تعيين عملكرد و اجزاي عملكرد ذرت علوفه اي رقم SC704 تحت مديريتهاي مختلف خاك ورزي به اجرا درآمد. مواد و روش ها: اين آزمايش، تحت مديريت هاي مختلف ميزان بقايا و روش هاي خاك ورزي به صورت استريپ پلات در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي در 3 تكرار در سال هاي 1389 و 1390 در منطقه دشت كمالان شهرستان علي آباد واقع در شرق استان گلستان (ايران) اجرا شد. تيمارهاي اصلي (افقي) در 3 سطح مديريت بقايا، شامل آتش زدن بقايا(R1)، كشت در 50 درصد بقايا(R2) و كشت در 100 درصد بقايا (R3) و تيمارهاي فرعي (عمودي) نيز در 3 سطح روش هاي خاك ورزي، شامل خاك ورزي مرسوم (شخم تا عمق 25 تا 30 سانتيمتري+ ديسك + كاشت)(T1)، كم خاك ورزي (شخم با خاك ورز مركب + كاشت)(T2) وكشت مستقيم در بقاياي گياهي(T3) بود. آبياري در كليه كرت ها به روش سطحي و از نوع نواري انجام گرفت. طي دو سال آزمايش و در پايان آن، عملكرد و اجزاي عملكرد، ميزان آب مصرفي و نهايتا كارآيي مصرف آب آبياري اندازه گيري و تعيين شدند. يافته ها: مقايسه ميانگين عملكرد علوفه تر در تيمارهاي مختلف بقايا نشان داد كه عملكرد علوفه در تيمار 100 درصد بقايابا توليد 6/29655 كيلوگرم در هكتار نسبت به دو تيمار ديگر بيشتر بوده و داراي اختلاف معني داري در سطح 5 درصد با آنها مي باشد. همچنين مقايسه ميانگين عملكرددر تيمارهاي مختلف خاك ورزي نشان داد كه تيمارهاي خاك ورزي مرسوم و كم خاك ورزي از نظر عملكرد تفاوت معني داري ندارند. مقايسه ميانگين ها همچنين نشان دهنده اختلاف معني دار تيمارهاي بقايا و تيمارهاي خاك ورزي در سطح 5 درصد از نظر كارآيي مصرف آب آبياري مي-باشد. تيمارسوزاندن بقايا و تيمار 100 درصد بقايا به ترتيب با مقدار 2/7 و 2/10 كيلوگرم بر مترمكعب داراي كمترين و بيشترين مقدار بوده به نحوي كه تيمار سوزاندن بقايا به ترتيب 4/29 و 7/21 درصد كمتر از تيمار 100 و 50 درصد بقايا كارآيي مصرف آب داشته است. نتيجه گيري: در مرحله نخست مي توان نسبت به تغيير سيستم خاك ورزي مرسوم به كم خاك ورزي همراه با حفظ تمامي بقاياي كشت قبلي اقدام نمود. با توجه به نتايج حاصله مي توان تيمار حفظ و نگهداري بقايا را موثرترين عامل در افزايش كارآيي مصرف آب دانست. با استناد به اين نتايج، حفظ بقايا براي افزايش كارآيي مصرف آبياري اكيدا توصيه مي گردد.