ارزيابي الگو هاي برآورد نياز سرمايي زمستانه با استفاده از داده هاي مشاهده اي پديده شناختي درخت سيب در اروميه

در درختان سيب مرحله گلدهي در رويارويي با دماهاي پايين و يخبندان در اوايل بهار بسيار آسيب پذير و زمان شكفتن گل ها يكي از مراحل مهم در چرخه سالانه رشد درخت سيب به شمار مي رود. بنابراين، پيش بيني دقيق هنگام رخدادِ آن با يك الگوي توانمند مي تواند در مديريت خطر دماهاي پايين ديررس بهاره اهميت داشته باشد. در اين پژوهش از سه الگوي نياز سرمايي ساده (CH)، يوتا (UM) و ديناميكي (DM) براي تجمع ساعت هاي سرمايي در فصل زمستان استفاده شده است. هدف از اين پژوهش مقايسه عملكرد و بررسي توانمندي الگو هاي نياز سرمايي در پيش بيني زمان مراحل مختلف پديدشناختي (فنولوژي) درخت سيب در شمال غرب ايران است. بدين منظور، از داده هاي پديدشناختي درخت سيب به مدت سيزده سال و آمار درازمدت 28 ساله ميانگين كمينه دما و بيشينه دماي روزانه هوا در ايستگاه تحقيقات هواشناسي كهريز واقع در استان آذربايجان غربي براي ارزيابي الگوهاي نياز سرمايي استفاده شد. نتايج اعتبارسنجي خروجي الگو ها نشان داد كه الگوي ديناميكي براي برآورد زمان دقيق گلدهي در منطقه مورد بررسي با ريشه ميانگين مربعات خطاي (RMSE) كمتر از چهار روز و با خطاي نسبي كمتر از 3 درصد، توانمندترين الگو در تجميع ساعت هاي سرمايشي و گرمايشي است. همچنين، با توجه به توزيع آماري داده هاي كمينه دماي هوا در درازمدت، احتمال خطر آسيب و زيان دماهاي پايين پس از تاريخ هاي معين برآورد شد. نتايج توزيع آماري در مقايسه با برآورد الگوها نشان داد، رقم هاي زود گل كه پيش از پنجم فروردين جوانه هاي گل آن ها فعاليت خود را آغاز مي كنند، با احتمال خطر 50 درصد در معرض خطر سرمازدگي ديررس بهاره قرار دارند.