شناسايي، تمايز و ثبت رقم هاي انگور بومي و تجاري ايران

حفاظت و جلوگيري از خروج غيرقانوني ذخاير ژنتيكي (ژرم­پلاسم) انگور به عنوان مهم ترين سرمايه­هاي كشور، نيازمند شناسه دار كردن رقم­هاي تجاري و بومي و ثبت آن­ها در مراكز بين المللي است. اين پروژه براي تمايز و ارزيابي مهم ترين رقم­هاي تجاري انگور ايران (فخري، پيكاني كاشمر، خوشناو، ريش باباي سفيد و قرمز، بيدانه سفيد و قرمز، شاهرودي، شصت عروس، ياقوتي، عسكري و ميش پستان) بر پايه صفت­هاي ريخت شناختي (مورفولوژيك) يا ساختار ظاهري و فيزيولوژيك با هدف ثبت آن ها در مركز بين المللي حفاظت از رقم­هاي گياهي (UPOV) در استان هاي قزوين و آذربايجان غربي انجام شد. صفت­هاي رويشي و زايشي بنا بر دستوركار آزمون هاي تمايز، يكنواختي و پايداري (DUS) طي دو سال در قالب طرح آماري بلوك­هاي كامل تصادفي در سه تكرار اندازه­گيري شدند. نتايج نشان داد صفت­هاي كمي يا كيفي به تنهايي قادر به تمايز رقم­هاي انگور موردبررسي از يكديگر نيستند. ليكن استفاده از تركيب برخي از ويژگي­هاي كمي و كيفي به عنوان صفت­هاي كليدي،كارايي كامل دارد. به طوري كه با كاربرد امتيازهاي يازده صفت شامل شمار پيچك­هاي متوالي، شكل پهنك برگ كامل، مقطع عرضي برگ كامل، شمار پارپهنك (lobe)، شكل دندانه، زمان آغاز رسيدن حبه، اندازه، شكل و رنگ پوست حبه، ميزان آنتوسيانين گوشت و تشكيل دانه، به عنوان يك «گياه كد» و يا بروز چهار صفت شامل رنگ ميوه، تشكيل دانه، طول پيچك و مقطع عرضي برگ كامل، رقم ها به طور دقيق از همديگر متمايز شدند. بنابراين ثبت صفت هاي ظاهري، راهكاري ساده و مناسب براي جداسازي رقم­هاي انگور است و جز در موارد خاص، نياز به انگشت نگاري ژنتيكي نيست.