جامعه و اصالت فلسفي آن در قرآن (بر اساس ديدگاه علامه طباطبايي و مطهري)

علاوه بر آيه هاي بسياري كه خطاب به «تك فردهاي آدميان» در قرآن آمده، آيه هايي نيز وجود دارد كه امري فراتر از آن را مخاطب ساخته است. همين امر زمينه تاملاتي براي فيلسوف مفسران شده كه آيا مراد خداوند در اين آيات، پديده مستقلي به نام «امت» (جامعه) است يا نه؟ برخي بر اساس اين آيات به اصالت فلسفي جامعه نظر داده، و دسته اي صرفاً اعتباري و تبعي بودن آن را قابل اثبات دانسته اند. اين مقاله بر آن است تا به استناد آيه هاي قرآن و بهره گيري از داده هاي فلسفي تاريخ، نظر قابل دفاع تر را بيان دارد؛ با اين فرضيه كه هويت جامعه امري استقلالي و داراي اصالت فلسفي است، چنان كه با هم بودگي انسان ها، قدرتي متمايز از افراد مي آفريند. بر اين اساس، پرسش اصلي مقاله، چگونگي هويت جامعه از منظر قرآن است و روش تبيين نظريه، بررسي آيات مرتبط با مقوله امت، بر اساس ديدگاه دو انديشمند معاصر، يعني علامه طباطبايي و شهيد مطهري است و بالتبع، رويكردهاي صدر و مصباح يزدي به عنوان ديدگاه رقيب، مورد مداقه قرار مي گيرد.