مطالعه كيفي رانندگي غير هنجارمند

فراواني حوادث ناشي از رانندگي غير هنجارمند و هزينه هاي مرتبط با آن، امروزه به عنوان يكي از مسائل مهم اجتماعي در جامعه ما مطرح است. اگرچه تا به حال تحقيقات پراكنده اي در مورد نتايج رانندگي غير هنجارمند و هزينه هاي ناشي از آن صورت پذيرفته، اما به نظر مي رسد اصل موضوع كه همان رفتار است به درستي مورد بررسي قرار نگرفته است. تمركز بر روي تحليل رانندگي غير هنجارمند به عنوان يك رفتار اجتماعي، زمينه هايي را براي شناسايي عوامل، توجيهات، مشكلات و خطرات مربوط به آن فراهم مي سازد. اين مقاله پيشنهاد مي كند كه رفتار عاملان اجتماعي (رانندگان) و عدم كنترل دروني از مهم ترين جهاتي است كه به طور بالقوه مي تواند در تبيين رانندگي غيرهنجارمند موثر باشد. كنترل دروني را مي توان به عنوان مكملي مهم و انكارناپذير براي كنترل بيروني دانست. به عبارتي ديگر، كنترل بيروني هنگامي كارآمد خواهد بود كه با كنترل دروني همراه باشد. دروني كردن قوانين و مقررات رانندگي و برقراري كنترل دروني در يك فراگرد دوطرفه و مستمر انجام مي گيرد، و به نظر مي رسد كه رانندگان در دروني كردن اين هنجارها و به كاربستن آن يك گيرنده و اجراكننده صرف نبوده، بلكه به طور فعال مشاركت مي كنند. مقاله حاضر كه دريافتي از يك كار تحقيق كيفي و مصاحبه هاي عميق مي باشد، در جُست وجوي موانعي است كه رانندگان در دروني كردن قوانين و مقررات رانندگي و برقراري كنترل دروني با آن روبرو هستند. براساس يافته هاي تحقيق مي توان گفت عواملي نظير نقص در فراگردهاي اجتماعي شدن، عدم رضايت شغلي، عدم آگاهي نسبت به پيامدهاي زيان بار تخلفات و موانع ارزشي ساختاري، از جمله موانع جدي است كه دروني كردن قوانين و مقررات رانندگي و به تبع آن برقراري كنترل دروني را با مشكل مواجه مي سازد، و در نتيجه زمينه را براي رانندگي غيرهنجارمند مهيا مي سازد. بررسي عواملي كه با رانندگي غيرهنجارمند مرتبط است، مي تواند پيشنهادهاي موثري را براي رانندگان از يك سو و نهادهاي قانوني و اجرايي از سوي ديگر مطرح سازد.