تبعيت از درمان دارويي و عوامل مرتبط با آن در بيماران ديابتي نوع دو

Medication Adherence and its Related Factors in Patients with Type II Diabetes

سابقه و هدف: سطح پايين تبعيت دارويي در بيماران مبتلا به ديابت نوع دو يكي از بزرگترين چالش‌ها در درمان و كنترل بيماري است. لذا مطالعه حاضر با هدف تعيين ميزان تبعيت از درمان دارويي و عوامل مرتبط با آن در بيماران ديابتي نوع دو طراحي و اجرا شد. مواد و روش‌ها: در مطالعه مقطعي حاضر 300 بيمار مبتلا به ديابت نوع دو داراي پرونده در خانه‌هاي بهداشت شهرستان تويسركان در سال 1394 به طور تصادفي انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه خودساخته مربوط به عوامل موثر بر تبعيت دارويي و پرسشنامه سنجش ميزان تبعيت دارويي بود. پرسشنامه‌ها پس از تاييد روايي و پايايي، توسط پرسشگر و به روش مصاحبه حضوري تكميل گرديد. جهت تجزيه و تحليل داده‌ها از آمار توصيفي و استنباطي شامل تي مستقل، آناليز واريانس يك‌طرفه، رگرسيون خطي ساده و چندگانه با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 19 استفاده گرديد. يافته‌ها: 3/26 درصد بيماران مذكر و 7/73 درصد مونث بودند. 65 درصد بيماران بي‌سواد و 24 درصد دچار عوارض بيماري بودند. 4/59 درصد بيماران تبعيت دارويي ضعيف داشتند. از بين متغيرهاي مورد بررسي سن، سطح تحصيلات، هزينه مراقبت‌ها و درمان، تيم مراقبت و نظام سلامت، عوامل مربوط به درمان و وضعيت بيماري، باورهاي مربوط به بيماري، خودكارآمدي، نگراني‌هاي مربوط به مصرف دارو با تبعيت دارويي ارتباط معني‌داري داشتند (05/0 > P). نتيجه‌گيري: مطالعه حاضر نشان داد كه تبعيت دارويي بيماران مبتلا به ديابت نوع دو وضعيت مناسبي ندارد و عوامل متعدد فردي، اقتصادي و اجتماعي روي آن تاثيرگذار است، لذا بايستي در هنگام طراحي مداخلات آموزشي نقش اين عوامل در نظر گرفته شود.

Background and Objectives: Low levels of medication adherence in patients with type 2 diabetes is one of the greatest challenges in the treatment and control of diabetes. This study was designed to determine medication adherence and its related factors in patients with type II diabetes. Materials and Methods: In this cross-sectional study, a total of 300 patients with type 2 diabetes records in the health centers of Tuyserkan city were randomly selected in 2015. Data collection instrument was a self-made questionnaire, which consisted of factors related to the medication adherence. Questionnaires were completed after confirmation of validity and reliability, by interviews. To analyze the data, descriptive and inferential statistics (T-test, ANOVA, Simple and multiple linear regression) were applied, using SPSS software, version 19. Results: Overall, 26.3% of patients were male and 73.7% were female. Also, 65% of patients were illiterate, 24% had some degree of symptoms, and 59.4% had poor medication adherence. There was a significant relationship between age, education, patient care and treatment expenditure, health care team and health system, therapy-related factors and condition-related factors, beliefs about illness, efficacy, and concerns about drugs and medication adherence (P < 0.05). Conclusions: This study showed that medication adherence in patients with diabetes was not suitable and individual, economical and social factors were influential.Therefore, the role of these factors must be considered when designing intervention programs.