مفهوم‌شناسي اصطلاح اماميه

The Notion of the Terminology of “Imāmīyya”

اصطلاح «اماميه» پيش از غيبت صغري، به بخش مهمي از مسلمانان شيعي  اطلاق مي‌شده است. هرچند اصطلاح رافضه به‌عنوان اصطلاح رقيب، به اصرار نويسندگان مخالف اماميه، كاربرد بيشتري يافته است. در دوران ائمه(عليهم السلام) واژه‌ اماميه، اصطلاحي عام براي فرقه‌هايي بود كه قائل به نص در امامت بودند، اما همزمان با غيبت صغري و پس از آن، اصطلاح اماميه به‌طور ويژه به اثني‌عشريان اختصاص يافت، در‌حالي‌كه اين سير مطالعاتي و اين برداشت در ميان تاريخ‌پژوهان مغفول مانده است؛ بنابراين اينكه در چه دوره‌هايي برخي از شيعيان بدين نام خوانده شده‌اند و مصاديق آنها در هر دوره چه افرادي بوده‌اند، در اين پژوهش به صورت استنادي به آن پرداخته شده است با اين هدف كه پيگيري تطور اين مفهوم (به‌ترتيب قدمت واژگاني، وجه نام‌گذاري و مصداق‌شناسي) كه در شناخت روش‌مند تاريخ تشيع اهميت دارد، نشان داده شود.

Before the Minor Occultation (alGhayba alṢughrā), the terminology of “Imāmīyya” was used for the majority of Shiite Muslims. Although the term, “Rāfiḍa”, was more frequently used by opponents of Imāmīyya. In the period of the Imams (a), the term, “Imāmīyya”, was a general terminology for all Islamic denominations that believed in textual evidence for Imamate, but during the Minor Occultation and after that, the term, “Imāmīyya”, was specifically used for Twelver Shi’as, while this development has been overlooked by historiographers. Thus, in this paper we appealed to evidence to show the periods in which some Shi’as were called “Imāmīyya” and who the term referred to in each period in order to show the development of this notion (lexicological priority, reasons for appellation, and identifying the instances) which is significant for a systematic examination of the history of Shiism.