بررسي سواد سلامت دهان شهروندان شهر اصفهان در سال 1393-1394

Assessing oral health literacy among the residents of Isfahan in 2014‒2015

مقدمه: سواد سلامت دهان، يكي از تعيين‌ كننده‌هاي مهم سلامت دهان و دندان است. با توجه به اهميت اين موضوع در برنامه‌ريزي براي ارتقاي سلامت دهان جامعه، اين مطالعه با هدف بررسي سواد سلامت دهان شهروندان شهر اصفهان انجام گرديد. مواد و روش‌ها: اين مطالعه‌ي مقطعي بر روي 758 نفر از شهروندان بزرگسال اصفهان، با نمونه‌گيري تصادفي ساده انجام شد. اطلاعات با استفاده از پرسش‌نامه جمع‌آوري گرديد كه شامل 17 سوال سواد سلامت دهان در چهار بخش درك مطلب خواندن، درك اعداد، گوش دادن و تصميم‌گيري؛ سه سوال در مورد رفتارهاي سلامت دهان؛ سوالاتي در مورد منابع كسب اطلاعات سلامت دهان، خودارزيابي وضعيت سلامت دهان، سن، جنس و تحصيلات بود. شهروندان به سه گروه داراي سواد سلامت دهان ناكافي (0-9)، مرزي (10-11) و كافي (12-17) نقسيم شدند. از آزمون‌هاي T-test، ANOVA، پس‌آزمون LSD (Least significant difference)،Chi square،Spearman و رگرسيون خطي چند متغيره با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه‌ي 23 جهت تحليل آماري داده‌ها استفاده شد. يافته‌ها: از شهروندان اصفهاني، 53 درصد داراي سواد سلامت دهان كافي بودند. ميانگين نمره‌ي سواد سلامت دهان افراد 1/11 (انحراف معيار 4/3) از 17 بود. سواد سلامت دهان خانم‌ها، بزرگسالان مسن‌تر و افراد داراي تحصيلات بالاتر بيشتر بود (05/0 > p value). افرادي كه رفتارهاي سلامت دهان مطلوب‌تري گزارش كردند، سواد سلامت دهان بالاتري نسبت به سايرين داشتند (006/0 = p value). همچنين افرادي كه وضعيت سلامت دهان خود را ضعيف ارزيابي كردند در مقايسه با دو گروه ديگر، سواد سلامت دهان پايين‌تري داشتند (006/0 = p value). بيشترين منابع كسب اطلاعات سلامت دهان شهروندان اصفهاني به ترتيب دندان‌پزشك، راديو- تلويزيون و اينترنت بود. نتيجه‌گيري: سواد سلامت دهان شهروندان اصفهاني در اين مطالعه ناكافي بود. لازم است متوليان سلامت دهان، برنامه‌ريزي‌هاي لازم را براي بهبود سواد سلامت دهان جامعه انجام دهند. كليد واژه‌ها: سواد سلامت، سواد سلامت دهان، سلامت دهان و دندان

Introduction: Oral health literacy (OHL) is one of the most important determinants of oral health. Given the importance of the subject in program planning for promotion of the oral health of the community, this study evaluated OHL among citizens in Isfahan, Iran. Materials & Methods: This cross-sectional study was conducted on 758 adults living in Isfahan, who were selected by simple random sampling technique. Data were collected with the use of a questionnaire which consisted of 17 questions on OHL in 4 sections of reading comprehension, perception of numbers, listening and decision making. There were 3 questions on oral health behaviors; a question on potential sources for oral health information, the self-assessment of oral health of participants as well as age, sex and education. The citizens were categorized into three groups with inadequate OHL (0?9), borderline (10?11) and adequate OHL (12?17). T-test, ANOVA, LSD tests, chi-squared, Spearman’s coefficient and multivariate linear regression were applied for statistical analysesverbal consents were achieved. Results: Of participants, 53% had adequate OHL. The mean (SD) of OHL was 11.1 (4.3) of a total of 17. Woman, older adults and those with higher education scored higher for OHL (p value < 0.05). The score of OHL was higher among those who reported favorable oral health behaviors (p value = 0.006). In addition, participants who believed they had a poor oral health status had low OHL scores compared to the other two groups. Dentists, radio and television, and the internet were the main sources of oral health information of citizens in Isfahan. Conclusion: The study showed insufficient OHL among Isfahan citizens. Health policy maker should have prepare oral health programs to promote OHL in the community. Key words: Health literacy, Oral health, Oral health literacy.