ثبت دگرساني هاي گرمابي با طراحي باكس دگرساني و محاسبه تغييرات جرم با استفاده از فراواني عناصر غير متحرك در نهشته سولفيد توده‌اي قزل داش خوي

نهشته مس سولفيد توده‎اي قزل داش خويدر شمال باختري ايران قراردارد. اين منطقه در بخشي از پهنه آميزه رنگين و افيوليتي شمال باختر كشور موسوم به افيوليت ملانژ خوي- ماكو جاي گرفته است. كاني سازي مس در بخشياز متاولكانيك هاي بازالتي رخ داده و در نتيجه آن مناطق دگرساني گسترده اي همچون كلريتي- اپيدوتي به مقدار زياد و كربناتي وسريسيتي به مقدار كم تشكيل شده است.هدفاين مقاله شناسايي دگرساني هاي گرمابي به‎ويژهپهنه كلريتي مرتبط با نهشته سولفيد توده‎اياز نوع قبرسي داراي كاني زايي مس و همچنين محاسبه و تعيين ميزان غني‌شدگي و تهي‌شدگي عناصر در طي دگرسانياست. بدين منظور باكس دگرساني طراحي شد كه سبب تأييدروند شماره 4 كلريت- كربنات در بيشتر نمونه هاي برداشت شده از منطقه وروند شماره 5، كربنات- سريسيت در شمار كمي از نمونه ها شد. مطالعه مقاطع نازك نيز نتايج مشابهي نشان داد كه تأييدي بر روش به كار گرفته شده است. سپس از روش مكلين براي بررسي و تحليل تغييرات جرم ايجاد شده ميان سنگ درونگير و مناطق دگرساني كلريتي و سريسيتي به عنوان يك ابزار مفيد شناسايي مناطق كانه دار استفاده شد. نتايج بررسي روش مكلين روي دگرساني هاي كلريتي و سريسيتي نشان از غني‎شدگي قوي عناصر آهن و منيزيم و تهي‌شدگي عناصر كلسيم، پتاسيم و سديم در پهنه هاي دگرساني كلريتي دارد كه در نتيجه تجزيه فلدسپارهاي سنگ منشأ در طول كلريتي شدنرخداده است؛ عناصري همچون Cu، Co و V غني‌شدگي وZn غني‌شدگي متوسط پيدا كرده اند؛ در حاليكه دگرساني سريسيتي نيز غني‌شدگي متوسطي ازFe وMg نشان مي دهد. بنابراين تفكيك مناطق دگرساني با نمودار باكس‎پلات و محاسبه تغيير جرم درپهنه هاي دگرساني بااستفادهازروش مكلين امكان شناسايي مناطق كانه دار را در سولفيد توده اي قزل داش خوي ميسر ساخت. بر پايه اين مطالعه، شاخص‎هاي آشكار دگرساني و شواهد ﮊئوشيميايي، منطقه قزلداش نشان از كاني‎زايي مس توده‎اي نوع قبرسي همراه با غني‌شدگي Cu-Zn و بيشتر تهي‎شدگيCa وNa و در برخي موارد غني‎شدگي بسيار جزيي K در پهنه سريسيتي دارد. بررسي كلي اين كانسار نشان مي‎دهد كه خوشه اي بودن و در يك امتداد بودن نهشته نشان‌دهنده كنترل شدن به وسيله گسل‌هاست. وجود سنگ‎هاي آتشفشاني افيوليتي مافيك، افق‌هاي اخرا و چرت‌هاي بروندمي و همچنين افق‌هاي پيريت ناحيه‌اي از راهنماهاي اكتشافي اين نهشته به شمار مي‎رود.