بررسي رابطه معضل مطالبات غيرجاري و عمليات بانكداري بدون ‌ربا در ايران

Index Derivatives, Index Futures, Index Options, Stock Portfolio Futures, Stock Portfolio Options

از جمله شاخص‌هايي كه براي سنجش عملكرد ساختار بانكداري يك منطقه يا يك كشور همواره مورد توجه بوده است، نسبت مطالبات غيرجاري به كل تسهيلات اعطايي در آن كشور مي‌باشد. از طرفي در حال حاضر افزايش حجم مطالبات غيرجاري بانك‌ها به عنوان يكي از مهمترين مشكلات شبكه بانكي كشور مطرح مي‌باشد كه مي‌تواند آسيب‌هاي جدي به بدنه اقتصادي كشور وارد آورد. از سوي ديگر با توجه به اينكه تاكنون تلاش بر اين بوده كه در كشورمان الگوي بانكداري بدون ربا حاكم باشد،‌ از منظر ناظران بين‌المللي، نسبت حجم مطالبات غيرجاري به كل مطالبات شبكه بانكي ممكن است به عنوان شاخصي از عملكرد بانكداري بدون ربا در ايران به حساب آورده شود، اما از آنجا كه بسترسازي در راستاي تحقق واقعي اقتصاد مقاومتي در حوزه‌هاي مختلف اقتصاد ايران مستلزم شناسايي دقيق آسيب‌ها و تهديدها و نيز نقاط ضعف و قدرت آن حوزه‌ها مي‌باشد،‌ لذا شناسايي دقيق عوامل ايجاد و افزايش مطالبات غيرجاري كشور با توجه به مؤلفه‌هاي بومي اقتصادي و رفتارهاي كنش‌گران اقتصادي در اقتصاد ايران به منظور آسيب‌شناسي و يافتن عوامل اصلي بروز اين پديده مي‌تواند به عنوان راهنمايي در اختيار محققان و سياست‌گذاران حوزه پولي و بانكي كشورمان قرار داشته باشد. در اين تحقيق توانسته‌ايم كه با تمركز بر نظرات نخبگان حوزه بانكي كشور و با استفاده از روش تحقيق «نظريه برخاسته از داده‌ها» به شناسايي اين عوامل پرداخته شده است. مهمترين عواملي كه بر اين اساس مورد شناسايي قرار گرفتند، عدم رعايت استانداردهاي ارزيابي طرح‌هاي اقتصادي توسط بانك‌ها، عدم اعتبارسنجي مناسب شخص حقيقي يا حقوقي گيرنده تسهيلات، عدم تشخيص مصاديق خاص ذينفع واحد در خصوص گيرندگان تسهيلات كلان، خرج‌كرد تسهيلات در غير از محل مورد تقاضا توسط مشتريان و… بوده است.

Nowadays, the significant increase in the banks' non performing loans is one of the main disturbances for authorities because of its bad effects on the macroeconomic index in our country such as increasing credit risk, liquidity risk and finally bankruptcy risk. Social gap in welfare programs, deviation in monetary policies, etc. are the other bad results of this phenomenon. Meanwhile, due to our major effort to implement a ribafree banking system, the nonperforming loans proportion to the overall banking demands may be taken by international supervisors as an index of Iran's special condition.  Studying the causes of NPLs is one of the research priorities to help decrease NPLs and to improve our monetary position. In this article, we survey those causes by using Grounded theory. We have also benefitted from the opinions of some banking officials to gather data and analyze them. Finally, we show that NPLs causes can relate to both macroeconomic and microeconomic factors. We can also relate microeconomic factors to selfbanking factors and borrowers' behavioral factors.