بررسي رابطه عِلّي بين بازار پول و سرمايه جهت مهار تلاطم بازارهاي مالي در چارچوب اقتصاد مقاومتي

Studying the Causality Relationship between Money and Capital Market in order to Restrain Financial Market Fluctuation within Resistive Economy Framework

بازارهاي پول و سرمايه از جمله نهادهاي مالي هستند كه نقش چشم‌گيري در اقتصاد ايفا مي‌كنند و تنظيم تعامل سازنده ميان آنها سبب رشد اقتصادي مي‌شود. مقام معظم رهبري در سال 1389 مفهوم اقتصاد مقاومتي را طرح و سياست‌هاي اجرايي آن را نيز ابلاغ نمودند. اين مفهوم از جمله الگوهايي است كه تنها عناوين مشابه آن در اقتصاد متعارف وجود دارد. در چارچوب الگوي اقتصاد مقاومتي مي‌بايست سياست‌گذاري اقتصادي به گونه‌اي تنظيم شود تا برمبناي شناسايي فشارها و تكانه‌هاي داخلي و خارجي، جهت‌دهي و بهره‌گيري از تعامل‌هاي متقابل بين اركان مهم اقتصادي آثار ناشي از فشارها كنترل، كاهش و در صورت امكان محو گردند. در پژوهش حاضر با بررسي مفاهيم نظري تعامل بازار پول و سرمايه در اقتصاد متعارف و تبيين اقتصاد مقاومتي به دنبال ترسيم نقش اين دو بازار در الگوي اقتصاد مقاومتي هستيم. در پژوهش حاضر مبتني‌بر داده‌هاي ساليانه 1370-1392 آزمون گرنجر رابطه يك طرف بازار سرمايه بربازار پول تأييد شد و نتايج رگرسيون علاوه‌بر تأييد نتيجه گرنجر رابطه عِلّي بازار پول بر سرمايه را نيز تأييد نموده و نهايتاً با توجه به شاخص‌هاي كلان اقتصادي رابطه عِلّي دو طرفه بين بازار پول و سرمايه در اقتصاد ايران وجود دارد. پس مي‌توان نتيجه گرفت با تغيير سياست‌گذاري هر بازار، بازار ديگر را رشد دهيم و اگر يك بازار دچار نوسان شد با تكيه‌بر ارتباط بيان‌شده بين دو بازار با سياست‌گذاري در بازار مقابل، نوسانات را كنترل و اقتصاد كشور را از بعد تلاطم بازار پول و سرمايه مقاوم ساخت. در پايان نيز پيشنهادات سياستي جهت تقويت متغيّرهاي كلان اقتصادي، بازار پول، بازار سرمايه و تعامل بازار پول و سرمايه ارائه شده است.

Money and capital market are among financial institutions that have significant role in economy, and coordinating synergic relationship between them could cause economic growth. The Supreme Leader of the Islamic Republic of Iran, Ayatollah Sayed Ali Khamenei, introduced the concept of resistive economy and communicated its executive policies in 1389. Resistive economy is among those models which have other forms in conventional economy. Within this framework, economic policies must be coordinated by recognizing internal and external pressures and fluctuations, and benefiting from the direction and interconnection among the essential pillars of economy in order to control, reduce and remove the negative effects. In this research, by studying the theoretical concepts of capital and money market relationship in conventional economy and explaining resistive economy, we want to map the role of these two markets in the resistive economy model. Besides, based on annual Granger test results in the years 13701392, the oneway causality relationship of capital market with money market was confirmed. Also, the regression results confirmed Granger test results and approved the causality relationship of money market with capital market in the Iranian economy. We can conclude, then, that by changing policy making in every market, we could develop another market. In case there is volatility in one market, based on the explanation about the two market interrelationship and by changing policies in the other market, we could control fluctuations and make the Iranian economy resistant against both money and capital market fluctuations. Finally, we suggest some policies in order to reinforce macroeconomic variables, money market, capital market and interrelationship between the two.