نظريه ادراكات اعتباري علامه طباطبايي و تأثيرات آن در فلسفه و اخلاق

The impact of AllamehTabatabai’s derivative perceptions theory on philosophy and ethics

يكي از نوآوري هاي مهم علامه طباطبايي در فلسفه، نظريه ادراكات اعتباري است. او ادراكات اعتباري را در سه بخش: كيفيت پيدايش علوم اعتبارى از انسان، كيفيت پيدايش كثرت در علوم اعتبارى و كيفيت ارتباط علوم اعتبارى با آثار واقعى و حقيقى مورد بررسي دقيق قرار داده است. اين نظريه در بُعد معرفت‌شناسي، مي‌تواند بر بسياري از مسائل در علوم مختلف تأثيري عميق بگذارد يا دست‌كم گمان شده كه چنين است. اين تأثير به‌حدي است كه مي توان اين نظريه را از حيث تأثيرگذاري بر مسائل مختلف با نظريه حركت جوهري ملاصدرا مقايسه كرد. نوشتار حاضر تلاشي است در راستاي تبيين تأثيرات اين نظريه در علوم مختلف و در صدد است، ضمن تبيين اجمالي آن، به بررسي برخي از اين تأثيرات در دو حوزه فلسفه و اخلاق و نقد بعضي ديدگاه‌ها در اين‌باره بپردازد.

One of Allameh Tabatabai’s significant innovations in the philosophy is derivative Perceptions Theory. In this theory, he has classified the derivative perceptions into three categories: the quality of the emerging of derivative sciences by human being, the quality of the origination of multiplicity in the sciences and the quality of the relationship between derivative sciences and real and true effects. Epistemologically, this theory can affect profoundly many issues in several sciences, or at least it is supposed to have such impacts on some areas. As far as effectiveness is concerned, the theory can be compared to or at least be considered close to Mollasadra’s Theory of substantial movement. This paper attempts to explain the impacts of this theory on different sciences, it briefly explains the impacts of derivative perceptions theory on philosophy and ethics. Some critics about these impacts are also addressed in the paper.