بررسي غلظت كادميوم، روي و منگنز در ريشه، ساقه و برگ اسفناج و گوجه‌فرنگي مصرفي شهر همدان

Concentration of cadmium, zinc and manganese in root, stalk and leaf of spinach and tomato in Hamedan

فلزات سنگين از مهمترين آلاينده‌ها در محيط زيست هستند كه ورود آن‌ها به زنجيره غذايي يك خطر جدي براي سلامت انسان‌ها به شمار مي‌آيد. اين مطالعه با هدف تعيين ميزان غلظت عناصر سنگين كادميوم، روي و منگنز در قسمت‌هاي مختلف ريشه، ساقه و برگ سبزي‌هاي اسفناج و گوجه‌فرنگي مصرفي شهر همدان در سال 1393 صورت گرفت. براي اين منظور از محصولات 3 مزرعه در شهر همدان با 5 تكرار از هر مزرعه نمونه‌برداري به‌عمل آمد. جمع‌آوري نمونه‌ها از قسمت‌هاي مختلف ريشه، ساقه و برگ گياه صورت پذيرفت. نمونه‌ها در آزمايشگاه با استفاده از روش هضم اسيدي، هضم شدند. سپس غلظت عناصر مورد بررسي توسط دستگاه نشر اتميICP قرائت گرديد. مقادير ميانگين غلظت فلزات سنگين در ريشه، ساقه و برگ گياه اسفناج به‌ترتيب برابر بود با: كادميوم 14/0، 24/0، 34/0، روي 53/15، 82/24، 35 و منگنز 59/26، 42/24، 38/45 ميلي گرم بر كيلوگرم بود. اين مقادير در گوجه فرنگي به‌صورت: كادميوم 20/16، 42/24، 81/33، روي 48/21، 74/39، 92/52 و منگنز 60/26، 41/42، 90/61 ميلي گرم بر كيلوگرم بود. مقايسه ميانگين غلظت فلزات سنگين كادميوم و منگنز در گياه اسفناج و گوجه فرنگي با مقادير استاندارد (WHO/FAO) اختلاف معني‌داري را نشان داد. به جز فلز روي كه اختلاف معني‌داري را با مقادير استاندارد مربوطه نداشت. مقايسه نتايج حاصل با مقادير استاندارد نشان‌دهنده آلوده بودن سبزيجات مصرفي اسفناج و گوجه‌فرنگي مورد مطالعه بود. به‌طوري كه غلظت فلزات كادميوم و منگنز در تمامي نمونه ها براي سلامتي مصرف‌كنندگان مخاطره‌آميز ارزيابي شد.

Heavy metals are considers as significant environment pollutants. Their entrance into food chain is a serious health hazard to humans. This study was conducted to determine the concentrations of Cadmium, Zinc and Manganese in root, stalk and leaf portions of spinach and tomato. For this reason, during 2014 in Hamedan city, 3 farms with 5 repetitions from each farm were sampled. Samples were subjected to aciddigestion and the concentrations of the elements were assayed by inductively coupled plasma (ICP). According to the results, the average concentrations of heavy metals in root, stalk and leaf of spinach was estimated at: cadmium, 0.14, 0.24, 0.34 mg/kg, zinc, 15.53, 24.82, 35 mg/kg and manganese, 26.59, 24.42, 45.38 mg/kg, respectively. The data for the tomato samples were: cadmium, 16.20, 24.42, 33.81 mg/kg, Zinc, 21.48, 39.74, 52.92 mg/kg and manganese, 26.60, 42.41, 61.90 mg/kg, respectively. The mean concentration of cadmium and manganese in spinach and tomato showed a significant difference with the WHO/FAO standard limit. However, in the case of zinc the difference was insignificant. It was concluded that in this experiment the spinach and tomato samples were polluted with higher concentration of cadmium and manganese than the approved limit of WHO/FAO and therefore was found risky for the consumers.