بررسي نقش تكرار در موسيقي سروده هاي نيمايي مهدي اخوان‌ثالث

A Study of the Role of Repetition of Music in the Nimayee Poems of Akhavan Sales

هدف اين مقاله، بررسي نقش تكرار در ايجاد توازن و موسيقي در سروده‌هاي نيمايي مهدي اخوان‌ثالث در سه مجموعه شعر زمستان، آخر شاهنامه و از اين اوستا ‌است. بدين‌منظور، شيوه‌هاي گوناگون تكرار براي آفرينش نظم و توازن در سروده‌هاي شاعر، در سه سطح كلي توازن آوايي، توازن واژگاني و توازن نحوي بررسي شده است. نتايج نشان داد توازن آوايي سروده‌ها، برخاسته از تكرار صامت‌ها و مصوت‌ها در جمله‌ها و تركيب‌هاي زباني، تنوع و گوناگوني اوزان و نوآوري‌هاي شاعر در كاربرد برخي وزن‌هاي نيمايي بوده‌ است. همچنين، تكرار كلمات به‌شيوه‌هاي گوناگون و بهره‌گيري مناسب از قافيه و رديف، توازن واژگاني در سروده‌هاي اخوان‌ثالث را پديد آورده و كاربرد برخي صناعات بديعي مبتني بر شيوه‌هاي هم‌نشين‌سازي و جانشين‌سازي اجزاي جمله، توازن نحوي در اين سروده‌ها را به‌وجود آورده ‌است. بنابراين، توازن و غناي موسيقايي سروده‌هاي نيمايي اخوان از تكرار در سه سطح آوايي، واژگاني و نحوي آنها برخاسته است.

In this article, the aim of the authors is to study the role of repetition in creating music and parallelism in Nimayee poems in the three collections of poems by Mehdi Akhavan Sales: Zamestan, Akhere Shahname and Az Avesta. Accordingly, the researchers have investigated the various manners of repetition in creating parallelism in the poems at three levels: phonological parallelism, lexical parallelism and syntactic parallelism. The present article tries to show that the musical parallelism in Akhavan’s Nimayee poems rises from the phonological, lexical and syntactic repetition. The authors found that their phonological parallelism was based on consonant and vowel repetition in sentences and also linguistic expressions, variety of rhythms and the poet’s innovation in using some Nimayee rhythms. Moreover, the repetition of words in different manners and the use of rhyme and range have created the lexical parallelism in Akhavan’s poems. Finally, employing some figures of speech syntagmatically and paradigmatically have created the syntactic parallelism in this poems.