بررسي خصوصيات فيزيكوشيميايي ذرات معلق بزرگتر از ١٠ ميكرومتردر استان كردستان ، غرب ايران

زمینه و هدف: در سال های اخیر انتشار ریزگرد ها در هوای مناطق غرب، جنوب غرب و مركزی ایران از روندی رو به رشد برخوردار بوده است. ذرات معلق با اندازه بزرگ ‌تر از ١٠ میكرومتر حضور گسترده تر و پایاتری نسبت به ذرات كوچك ‌تر در مناطق مواجه با پدیده ریزگرد ها دارند و از این‌ رو به عنوان یكی از مهمترین شاخص های ارزیابی كیفیت محیط زیست بشمار می‌ روند. این تحقیق با هدف بررسی خصوصیات فیزیكوشیمیایی این ذرات در نیمه غربی كشور انجام پذیرفت. روش بررسی: اندازه گیری میزان بارش ذرات معلق در واحد سطح از فروردین ماه لغایت اسفند ماه 1389 به مدت یك سال به روش سنجش انباشت در محوطه دانشگاه كردستان در شهر سنندج واقع در غرب ایران انجام پذیرفت. همچنین مقادیر محلول فلزات قلیایی و قلیایی خاكی Na، K، Ca و Mg و مقادیر كل فلزات سنگین Fe و Mn با استفاده از روش جذب اتمی و در كنار آن فراوانی و نوع كانی های تشكیل دهنده این ذرات با استفاده از آنالیز تفرق اشعه ایكس (XRD) در نمونه های جمع آوری شده مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد كه فروردین ماه با 71/19 و بهمن ماه با 38/1 گرم در مترمربع در ماه به ترتیب بیش ترین و كم ترین بارش ذرات مذكور در طول یك سال را به خود اختصاص دادند. همچنین میانگین مقادیر محلول Na، K، Ca و Mg باریده توسط این ذرات به ترتیب معادل 45/12، 74/5 ، 85/65 و 13/2 میلی گرم درمتر مربع در ماه و میانگین مقادیر كل Fe و Mn به ترتیب معادل 12/11 و 42/0 میلی گرم در متر مربع در ماه اندازه گیری شدند. مطالعه نمونه ها با استفاده از تفرق اشعه ایكس نیز نشان داد كه در این ذرات كانی های كوارتز و كلسیت دارای حضور چشم گیری بودند. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد كه تركیبات موجود در این ذرات می تواند تاكیدی برمنشا خاك زاد برای این ذرات معلق در غرب ایران باشد.